Thursday, January 4, 2024

ចំណីខួរក្បាល

អំណាចអង្គការ (The Power of an Organization) សម្រាប់អ្នកដែលមិនធ្លាប់រស់នៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ពួកកុម្មុយនីស្តខ្មែរក្រហម ពាក្យអំណាចអង្គការប្រហែលជាគ្មានអ្វីគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍ ឬក៏បារម្ភភ័យខ្លាចឡើយ ។ ប៉ុន្តែ អ្នកដែលធ្លាប់ឆ្លងកាត់របបនោះ ពាក្យនេះប្រាកដជារម្លេចចេញមកនូវទិដ្ឋភាពមួយពាក់ព័ន្ធនឹងការភ័យព្រួយឥតល្ហែ ។ អង្គការ ឬ Organization (ជាភាសាអង់គ្លេស) គឺជាការរៀបចំប្រព័ន្ធទំនាក់ទំនងរវាងស្ថាប័ន ឬក៏មនុស្សដើម្បីបំពេញកិច្ចការងារ ចាប់ពីការប្រវាស់ដៃគ្នាធ្វើស្រែចម្ការរហូតដល់ការទាក់ទងគ្នាជាលក្ខណៈអន្តរជាតិ ។ ក៏ប៉ុន្តែ នៅក្នុងលទ្ធិកុម្មុយនីស្ត ឬរបបផ្តាច់ការ គេយកពាក្យអង្គការមកប្រើនៅក្នុងន័យមួយផ្សេងទៀត គឺការគំរាមកំហែងអាយុជីវិតដើម្បីបណ្តុះភាវភ័យខ្លាចនៅក្នុងចិត្តមនុស្ស ។ អង្គការមានពីរប្រភេទគឺ អង្គការសម្ងាត់ និង អង្គការសាធារណៈ ។ អង្គការសាធារណគ្មានអ្វីគួរឲ្យខ្លាចទេ ដ្បិតពត៌មាននានាពាក់ព័ន្ធនឹងអង្គការ យើងអាចដឹងឮគ្រប់ៗគ្នា ។ ឯអង្គការសម្ងាត់គឺជាបិសាចដែលឥតស្គាល់ម្ចាស់ (Frankenstein) ។ វាប្រល័យមិនរើសមុខ ។ សូម្បីតែអ្នកបង្កើតវា ក៏ត្រូវខ្លាចវាដែរ ។ នៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រទំនើបនេះ មេដឹកនាំប្រទេសកម្ពុជានិងសង្គមខ្មែរ បានប្រឡែងលេងជាមួយនឹងអង្គការសម្ងាត់ប្រមាណជាជិតមួយសតវត្សកន្លងមកហើយ ។ លទ្ធផលគឺយើងបានក្លាយទៅជាមនុស្សបាក់បបខ្លបខ្លាចស្ទើរតែគ្រប់ៗគ្នា ។ តើនរណាមួយដែលអាចធ្វើឲ្យខ្មែរពូជអ្នកចម្បាំងធ្លាក់ខ្លួនដល់កម្រិតនេះ ? ចម្លើយប្រហែលជាមានច្រើន ។ ក៏ប៉ុន្តែ បើយើងបើកទំព័រប្រវត្តិសាស្ត្រមើលត្រឡប់ក្រោយប្រហែលជា ៩០ឆ្នាំ យើងនឹងមើលឃើញមនុស្សម្នាក់ដែលមានស្នាដៃលេចធ្លោជាងគេ ។ ម្នាក់នោះគឺ ហូ ជីមីញ ។ ដើម្បីរំដោះឧបទ្វីប ឥណ្ឌូចិន ដែលមានប្រទេស យួន លាវ និង ខ្មែរ ចេញអំពីកណ្តាប់ដៃអាណានិគមបារាំង ហូ ជីមីញ បានកៀរគរលាវនិងខ្មែរបង្កើតអង្គការសម្ងាត់មួយដោយដាក់ឈ្មោះថា បក្សកុម្មុយនីស្តឥណ្ឌូចិន ។ នៅក្នុងអង្គការសម្ងាត់នេះ យួនជាអ្នកហ្វឹកហ្វឺននិងបង្ហាត់បង្ហាញអំពីរបៀបប្រត្តិបត្តិយុទ្ធសាស្ត្រនានាដល់សហការីរបស់ខ្លួន គឺលាវនិងខ្មែរ ។ មកដល់បច្ចុប្បន្ននេះ ថ្វីដ្បិតតែអ្វីៗបានផ្លាស់ប្តូរជាច្រើនអន្លើ រាប់បញ្ចូលទាំងទម្រង់នៃរដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសទាំងបីផង អង្គការសម្ងាត់ដែលគេបានបង្កើតឡើងជិតមួយសតវត្សកន្លងមកនោះ ហាក់ដូចជាមិនបាត់បង់ទៅណាឡើយ ។ ដោយហេតុតែវាជាអង្គការសម្ងាត់ យើងមិនអាចមើលឃើញទ្រង់ទ្រាយរបស់វាទេ ។ ហើយក៏មិនដឹងថាវត្តមានរបស់វានៅទីណាដែរ ។ ពលរដ្ឋខ្មែរជាទូទៅគ្រាន់តែមានអារម្មណ៍ថា វានៅក្បែរៗខ្លួន ។ បើគិតចាប់តាំងពីថ្ងៃបង្កើត រណសិរ្ស ២ធ្នូ ឆ្នាំ ១៩៧៨ មក ទំនាក់ទំនងអង្គការសម្ងាត់រវាងមេដឹកនាំខ្មែរនិងយួនបច្ចុប្បន្ន ដែលជាមែកធាង ឬក៏ពន្លកថ្មីនៃបក្សកុម្មុយនីស្តឥណ្ឌូចិន មានរយៈពេលជិតកន្លះសតវត្សហើយ ។ ស្ថាបនិកបឋមនិងអ្នកបន្តវេននៃអង្គការសម្ងាត់នេះ ក៏បានស្លាប់អស់ជាច្រើនជំនាន់ហើយដែរ ។ ក៏ប៉ុន្តែ អង្គការនេះអត់ស្លាប់ទេ ។ វានៅតែបន្តរស់រាប់សិបឆ្នាំទៅមុខទៀត ដរាបណាគ្មានព្រឹត្តិកាណ៍អ្វីមួយមកបំផ្លាញវា ។ អ្វីដែលជាភាពអមត (Resilience) របស់វាគឺ អាថ៌កំបាំង ។ គឺភាពអាថ៌កំបាំងនេះហើយដែលការពារអំណាចនិងជីវិត នៃអង្គការសម្ងាត់នេះមិនឲ្យសាបសូន្យ ។ ផ្អែកលើអ្វីដែលយើងអាចមើលឃើញនិងលើកយកមកត្រិះរិះពិចារណា ដើម្បីធ្វើការសន្និដ្ឋានអំពីទំនាង់ទំនងរវាងរដ្ឋាភិបាលខ្មែរនិងវៀតណាម ប្រទេសទាំងពីរមានទំនាក់ទំនងពីរស្រទាប់ ។ ស្រទាប់ទីមួយគឺរដ្ឋាភិបាលនិងរដ្ឋាភិបាល (អង្គការសាធារណៈ) ។ ស្រទាប់ទីពីរគឺ បក្សនិងបក្ស (អង្គការសម្ងាត់) ។ ទំនាក់ទំនងបក្សនិងបក្ស គឺមានទម្រង់ជា នីរសារ ។ អ្នកដែលមានតួនាទីទទួលនិងនាំសារទៅវិញទៅមក មិនមានតួនាទីអ្វីជាដុំកំភួននៅក្នុងជួររដ្ឋាភិបាលទេ ។ ក៏ប៉ុន្តែ សារឬសំណូមពរដែលបញ្ជូនដោយភ្នាក់ងារអង្កាច់អង្កោចនេះ មានឥទ្ធិពលខ្ពស់នៅក្នុងការតម្រង់ទិសដៅគោលនយោបាយនានា ពាក់ព័ន្ធនឹងកិច្ចការងារនៃរដ្ឋាភិបាលប្រទេសទាំងពីរ ។ វាក៏ជាអំណាចអរូបមួយ ដែលសូម្បីតែនាយករដ្ឋមន្ត្រី ឬស្តេចផែនដី ក៏ត្រូវគោរពវាដែរ ។ ការរស់នៅក្នុងសង្គមមួយ ដែលស្ថិតនៅក្រោមឥទ្ធិពលនៃអង្គការសម្ងាត់ ជីវិតគឺពោរពេញទៅដោយស្វ័យគ្រប់គ្រង (Self-censored) ។ ពលរដ្ឋខ្មែរជាទូទៅ ចាប់ពីអ្នកបោសសំរាមសម្អាតផ្លូវសាធារណរហូតដល់នាយករដ្ឋមន្ត្រី មិនសូវហ៊ានសួរនាំអំពីអ្វីដែលពាក់ព័ន្ធកិច្ចការរបស់អង្គការសម្ងាត់ទេ ។ ឧទាហរណ៍មួយនៃអំណាចអរូបនិងភាវអាថ៌កំបាំងរបស់អង្គការចាត់តាំងនេះ គឺស្តូបមិត្តភាពកម្ពុជាវៀតណាម ។ ស្តូបនេះ យើងអាចមើលបាន តែមិនអាចសួរនាំអំពីមូលហេតុនៃការសាងសង់វានៅទូទាំងប្រទេសខ្មែរឡើយ ។ សូម្បីតែអ្នកណាជាអ្នកអនុម័តិឲ្យសាងសង់ ក៏ស្ថិតនៅក្នុងភាពអាថ៌កំបាំងដែរ ។ ផ្អែកលើពត៌មានប៉ុន្មានទសវត្សកន្លងទៅនេះ ពលរដ្ឋខ្មែរមួយចំនួនដែលសួរនាំអំពីវត្តមាននៃស្តូបមិត្តភាពកម្ពុជាវៀតណាមនៅក្នុងទឹកដីកម្ពុជា រមែងត្រូវបានតុលាការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ ។ វាគឺជារឿងមួយមិនគួរឲ្យជឿទាល់តែសោះ ដែលស្តូបឬវិមានអនុស្សាវរីយ៍តំណាងឲ្យមិត្តភាពនៃប្រជាជាតិពីរ ត្រូវបានក្លាយទៅជានិមិត្តរូបនៃការកៀបសង្កត់ជីវិតមនុស្សទៅវិញ ។ អំណាចនៃអង្គការពិតជាមិនធម្មតាមែន! វាអាចប្រែក្លាយអ្វីដែលជាតំណាងមិត្តភាពនិងភាតរភាពរបស់មនុស្សជាតិ ឲ្យទៅជាបិសាចមួយគួរឲ្យស្អប់ខ្ពើម ៕

No comments:

ចំណីខួរក្បាល

គ្រាប់សណ្តែក មិនដែល អ្នកដែលសិក្សាវិស័យវេជ្ជសាស្ត្រ ប្រហែលជាធ្លាប់ឮឈ្មោះលោក ហ្គ្រេកហ្គ័រ មិនដែល (Gregor Mendel, 1822-1884) ។ គាត់គឺជាបិតានៃ...