Wednesday, May 17, 2017

ចំណីខួរក្បាល

អ្នកក្រអាមេរិក កាលពីពេលថ្មីៗនេះ ខ្ញុំឃើញមានគេថតវីដេអូនិងពណ៌នាអំពីអ្នកស្មូមទាននិងអត់ជម្រក នៅសហរដ្ឋអាមេរិកដាក់ក្នុងហ្វេសប៊ុក ហើយរិះគន់ថា សូម្បីតែប្រទេសមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចក៏មានអ្នកក្រអត់ជម្រកដើរសុំទានស្អេកស្កះដែរ ។ សារសំខាន់នៅក្នុងវីដេអូនោះ គឺការប្រៀបធៀបសហរដ្ឋអាមេរិកទៅនឹងប្រទេសកម្ពុជា ។ មានប្រតិកម្មជាច្រើនទាក់ទិននឹងវីដេអូឃ្លីបនោះ ។ ខ្ញុំសូមមិនធ្វើការប្រៀបធៀបអំពីមនុស្សក្រីក្រនៅសហរដ្ឋអាមេរិកនិងកម្ពុជាទេ គ្រាន់តែចង់លាតត្រដាងនូវពត៌មានមួយចំនួនទាក់ទិននឹងមូលហេតុដែលនាំឲ្យមានមនុស្សសុំទានអត់ផ្ទះនៅ និងរស់នៅតាមចិញ្ចើមផ្លូវនៅស្រុកអាមេរិក ។ មុននឹងខ្ញុំបរិយាយអំពីអ្នកក្រអាមេរិក ខ្ញុំសូមអនុញាតរៀបរាប់អំពីប្រព័ន្ធរដ្ឋបាលសហរដ្ឋអាមេរិកបន្តិច ។ អាមេរិកជាប្រទេសគ្រប់គ្រងរបៀបសហព័ន្ធ គឺមានរដ្ឋាភិបាលសហព័ន្ធមួយនិងរដ្ឋាភិបាស្វ័យតរបស់រដ្ឋចំនួន ៥០ ផ្សេងទៀត ។ របៀបគ្រប់គ្រងរបស់អាមេរិកគឺ វិមជ្ឈការណ៍ និង សហវិមជ្ឈការណ៍ ។ មានន័យថា រដ្ឋនិមួយៗគ្រប់គ្រងកិច្ចការរដ្ឋបាលដោយខ្លួនឯង បុ៉ន្តែកិច្ចការខ្លះតម្រូវឲ្យរដ្ឋសហការណ៍ជាមួយនឹងរដ្ឋាភិបាលសហព័ន្ធនៅក្នុងការអនុវត្តន៍ ។ ឧទាហរណ៍មួយនៃករណីនេះគឺប្រព័ន្ធអប់រំ ។ ច្បាប់រដ្ឋាភិបាលសហព័ន្ធគឺតម្រូវឲ្យកុមារទាំងអស់មានសិទ្ធិរៀនដោយឥតបង់ថ្លៃរហូតចប់ថ្នាក់ទី ១២ (បាក់ឌុប) ។ ក្នុងរយៈពេលរៀននេះ សាលាទាំងអស់ត្រូវផ្តល់អាហារូបត្ថម និងមធ្យោបាយដឹកជញ្ជូនសិស្សពីផ្ទះមកសាលា និងពីសាលាទៅផ្ទះវិញ រៀងរាល់ថ្ងៃ ។ ដោយហេតុតែ រដ្ឋនិមួយៗគ្រប់គ្រងប្រព័ន្ធអប់រំស្វ័យតពីគ្នា រដ្ឋាភិបាលសហព័ន្ធផ្តល់ថវិការឲ្យរដ្ឋទាំង៥០ចាត់ចែងកិច្ចការអប់រំដោយខ្លួនឯង ដោយស្ថិតនៅក្រោមលក្ខខណ្ឌនានា ។ ប៉ុន្តែ រដ្ឋទាំងអស់ មិនអាចគេចវេសមិនផ្តល់ការអប់រំដល់កុមាររហូតដល់ចប់ថ្នាក់ទី ១២ បានទេ ។ ការគាំពារអ្នកក្រីក្រ ឬជនអានាថាក៏មានច្បាប់ស្រដៀងគ្នានេះដែរ ។ នៅអំឡុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៤០ ១៩៥០ ១៩៦០ និង ១៩៧០ សហរដ្ឋអាមេរិកបានបង្កើតច្បាប់មួយចំនួនដើម្បីគាំពារអ្នកក្រីក្រ ។ យើងអាចហៅច្បាប់ទាំងអស់នេះថា ច្បាប់សហសង្គ្រោះ ឬ Welfare Laws ។ គោលដៅចម្បងរបស់ច្បាប់ទាំងនេះគឺដើម្បីផ្តល់ជំនួយដល់ពលរដ្ឋទូទៅ ដែលធ្លាក់ខ្លួនក្រដោយសារកត្តានានាដែលមិនមែនជាកំហុសរបស់ខ្លួន (No faults of their own) ។ ឧទាហរណ៍ មហន្តរាយធម្មជាតិ ឬក៏បាត់បង់ការងារដោយសាររោងចក្រឈប់ដំណើរការជាដើម ។ ដើម្បីអនុវត្តិច្បាប់ សហសង្គ្រោះនេះ រដ្ឋាភិបាលសហព័ន្ធផ្តល់ថវិកាមួយចំនួនឲ្យរដ្ឋទាំង ៥០ រៀបចំកម្មវិធីសង្គ្រោះទៅតាមតម្រូវការនៃតំបន់និមួយៗ ។ គេហៅថវិកាទាំងនេះថា Grants ។ មានកម្មវិធីច្រើនណាស់នៅក្នុងច្បាប់សហសង្គ្រោះ ឧទាហរណ៍៖ សុខមាលភាព (Medicaid) បាត់បង់ការងារ(Unemployment) អាហារូបត្ថម (Food Stamps) ជាដើម ។ល។ កម្មវិធីខ្លះ រដ្ឋនិមួយៗចាត់ចែងធ្វើដោយខ្លួនឯង ដូចជាលំនៅដ្ឋាន សម្រាប់ជនពិការ សម្រាប់អ្នករស់នៅក្រោមបន្ទាត់ក្រីក្រ និងលំនៅសាធារណៈ (Public Shelters) សម្រាប់ជនអនាថាជាដើម ។ គេហៅកម្មវិធីទាំងអស់នេះថា សំណាញ់សុវត្ថភាព (Safety Net) ។ ក្នុងចំណោមកម្មវិធីទាំងអស់នៅក្នុងសំណាញ់សុវត្ថភាព កម្មវិធីសុខមាលភាពនិងអាហារូបត្ថម មានសារសំខាន់ជាងគេ ព្រោះវាបានជួយគាំពារនិងចម្លងពលរដ្ឋក្រីក្រអាមេរិករាប់លាននាក់ទៅកាន់ភាពរុងរឿង ។ ដូច្នេះ ខ្ញុំនឹងលើកយកកម្មវិធីពីរនេះមករៀបរាប់លម្អិតនៅទីនេះ ។ ពលរដ្ឋអាមេរិកដែលរស់នៅស្មើឬក្រោមបន្ទាត់ក្រីក្រអាចទទួលបានការគាំពារផ្នែកសុខមាលភាពនិងអាហារូបត្ថម (Medicaid and Food Stamps) ។ បច្ចុុប្បន្ន បន្ទាត់ក្រីក្រនៅសហរដ្ឋអាមេរិកគឺគេគិតជាប្រាក់ចំណូលស្មើនឹង ១០០០ដុល្លារក្នុងមួយខែ សម្រាប់មនុស្សម្នាក់ ។ ដូច្នេះ គ្រួសារមួយមានគ្នាបីនាក់ដែលមានចំណូលស្មើឬក្រោម ៣០០០ដុល្លារក្នុងមួយខែ គឺរស់នៅក្រោមបន្ទាត់ក្រីក្រ (ប្រាក់ចំណូលនេះគេគិតមុនកាត់ពន្ធ ២៥%) ។ គ្រួសារប្រភេទនេះអាចដាក់ពាក្យសុំទៅក្រសួងសង្គមកិច្ចរដ្ឋដើម្បីទទួលបានការគាំពារផ្នែកសុខមាលភាពនិងអាហារូបត្ថម ។ គួរបញ្ជាក់ដែរថា អាហារូបត្ថមគេឲ្យតែគ្រួសារណាដែលរស់នៅក្រោមបន្ទាត់ក្រីក្រឆ្ងាយបន្តិច ។ នៅរដ្ឋខ្លះដែលរកប្រាក់ចំណូលបានច្រើនពីធនធានធម្មជាតិនិងពាណិជ្ចកម្ម គេអាចតម្លើងបន្ទាត់ក្រីក្រលើសពី ១០០០ដុល្លារ ទៅតាមថវិកាប្រចាំឆ្នាំដែលគេមាន ។ សុខមាលភាព ឬ Medicaid ជាកម្មវិធីគាំពារសុខភាពដោយឥតបង់ប្រាក់ ។ ស្ត្រីមេម៉ាយដែលមានប្រាក់ចំណូលក្រោមបន្ទាត់ក្រីក្រ ហើយមានកូនអាយុក្រោម ១៩ឆ្នាំនៅក្នុងបន្ទុក និងជនពិការ (ពិការកាយនិងពិការញាណ) ទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍នេះដោយស្វ័យប្រវត្តិ ។ មនុស្សទាំងពីរក្រុមនេះក៏ទទួលបានប្រាក់ឧប្បត្ថមប្រចាំខែ និងលំនៅដ្ឋានសម្រាប់រស់នៅផងដែរ ដោយគ្រាន់តែជួយបង់ប្រាក់ឈ្នួលបន្តិចបន្តួចប៉ុណ្ណោះ ។ ឯមនុស្សចាស់អាយុចាប់ពី ៦៥ឆ្នាំឡើងទៅក៏ទទួលបានការគាំពារសុខភាពនេះដែរ ។ សូមបញ្ជាក់ថា កម្មវិធីគាំពារមនុស្សចាស់របស់អាមេរិកមានពីរគឺ៖ សុខមាលភាព និង សោធននិវត្តន៍សុខមាលភាព (Medicaid and Medicare) ។ Medicaid គឺសម្រាប់មនុស្សចាស់ដែលមិនដែលបានធ្វើការងារ ឬធ្វើការងារបានរយៈពេលខ្លី ឯ Medicare គឺជាកម្មវិធីសម្រាប់មនុស្សចាស់ដែលចូលនិវត្តន៍បន្ទាប់ពីបានធ្វើការងារនិងបង់ប្រាក់តម្កល់ក្នុងរបបសន្តិសុខសង្គម (Social Security) ជាច្រើនឆ្នាំ ។ ក្រៅពីកម្មវិធីគាំពារអ្នកក្ររបស់រដ្ឋនេះ ក៏នៅមានកម្មវិធីជំនួយផ្សេងៗទៀតនៅតាមសហគមន៍ផងដែរ ។ គេហៅកម្មវិធីនេះថា អាហារូបត្ថមសហគមន៍ (Community Food Bank) ដែលមាននៅតាមស្រុកខ្លះៗ ។ កម្មវិធីនេះគឺសម្រាប់អ្នកក្រខ្លាំងដែលសាលាស្រុកគិតថាគួរផ្គត់ផ្គង់ចំណីអាហារបន្ថែម ។ ខ្ញុំដឹងថាមានកម្មវិធីនេះតាមរយៈមនុស្សប្រហែល១០នាក់ ដែលតែងតែមកឈរតម្រង់ជួរនៅផ្លូវកែងក្បែរផ្ទះខ្ញុំដើម្បីទទួលរបបម្ហូបអាហាររៀងរាល់ល្ងាចនៅវេលាម៉ោង ៦ ។ ខ្ញុំចង់ទៅសួរពត៌មានលម្អិតពីអ្នកទាំងនោះដែរ ប៉ុន្តែគិតថាមិនគប្បី ដ្បិតឃើញឡានដែលដឹកម្ហូបអាហារមកនោះគ្មានស្លាកសញ្ញាទេ ។ សាលាស្រុកធ្វើដូច្នោះព្រោះចង់រក្សាអត្តសញ្ញាណពលរដ្ឋក្រីក្រទាំងនោះមិនឲ្យនរណាដឹង ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ អាហារូបត្ថមសហគមន៍នេះមានប្រកដណាស់ ត្បិតអីនៅក្នុងសមាគមកសិករសហគមន៍ ដែលមានរូបខ្ញុំជាសមាជិកម្នាក់ដែរ យើងបានរក្សាដីមួយកន្លែងដើម្បីដាំដំណាំផ្គត់ផ្គង់ដល់កម្មវិធីអាហារូបត្ថមសហគមន៍ ។ ខ្ញុំបានស្ម័គ្រចិត្តដាំសាលាដមួយកូនថ្នាលសម្រាប់កម្មវិធីនេះ ។ ចាំសាលាដធំនឹងថតដាក់ជូនមើល ។ កាលខ្ញុំមកដល់សហរដ្ឋអាមេរិកនៅចុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៨០ ខ្ញុំធ្លាប់ទទួលបានរបបសុខមាលភាព Medicaid ម្តង ។ កាលនោះ មិនដឹងថាអ្វីជាអ្វីទេ បុ៉ន្តែខ្ញុំនៅចាំបានថា បុគ្គលិកសង្គមកិច្ច ឬភ្នាក់ងារជួយជនភៀសខ្លួន បាននាំខ្ញុំទៅមន្ទីរសង្គមកិច្ចដើម្បីចុះឈ្មោះនិងបំពេញបែបបទមួយចំនួន ។ បន្ទាប់មក ខ្ញុំនិងម្តាយខ្ញុំដែលជាស្ត្រីមេម៉ាយនោះ បានទទួលប្រាក់និងអាហារូបត្ថមរៀងរាល់ខែ ។ ម្តាយខ្ញុំទទួលបានវិក័យប័ណជាប្រាក់ (Check) ចំនួនជិត៤០០ដុល្លារ និងអាហារូបត្ថម (Food Stamps) សម្រាប់គ្រួសារចំនួនប្រមាណជា ៦០ដុល្លារ ក្នុងមួយខែ ។ ចំណែកខ្ញុំក៏ទទួលបានប្រាក់ឧបត្ថមចំនួន ១៨៥ដុល្លារ និងប័ណ្ណញាំុអាហារនៅសាលាអនុវិទ្យាល័យរៀងរាល់ខែផងដែរ ។ ខ្ញុំទទួលបានរបបគាំពារនេះជិតពីរឆ្នាំទម្រាំរៀនចប់ថ្នាក់ទី ១២ និងទៅបន្តការសិក្សានៅមហាវិទ្យាល័យទើបរបបគាំពារនេះត្រូវបានកាត់ផ្តាច់ ។ អំឡុងពេលសិក្សានៅសាកលវិទ្យាល័យ ខ្ញុំបានជួបនឹងកម្មវិធីសំណាញ់សុវត្ថភាពនេះម្តងដែរតាមរយៈការសិក្សាអភិបាលកិច្ចសាធារណៈ ។ ចាប់តាំងពីពេលនោះមក ខ្ញុំមិនដែលជួបសួរសុខទុក្ខកម្មវិធីសំណាញ់សុវត្ថភាពនេះទេ រហូតដល់ដើមទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ២០១០ ទើបខ្ញុំមានវាសនាបានជួបម្តងទៀត ។ ការវិលត្រឡប់ទៅសួរសុខទុក្ខកម្មវិធីសំណាញ់សុវត្ថភាពនេះ វាជាវាសនាផង និងជាឪកាសរៀនសូត្រនិងអនុវត្តិចំណេះដឹងជាក់ស្តែងរបស់ខ្ញុំផង ។ កាលនោះ ភរិយាខ្ញុំដែលមានផ្ទៃពោះជិតគ្រប់ខែទើបនឹងធ្វើអន្តោប្រវេសន៍ចូលមករស់នៅសហរដ្ឋអាមេរិក ។ ដើម្បីរៀបចំទទួលសមាជិកថ្មីចូលមកក្នុងគ្រួសារ ខ្ញុំក៏ស្វែងយល់ពត៌មានខ្លះៗអំពីតម្លៃនៃការសម្រាលកូននៅក្នុងមន្ទីរពេទ្យ និងការចំណាយផ្សេងៗទាក់ទិននឹងការបីបាច់ថែរក្សាទារក ។ ជាមធ្យម ការចំណាយទៅលើមទ្ទីរពេទ្យសម្រាប់សេវាបង្កើតកូនគឺ ១៥០០០ដុល្លារ ។ ខ្ទង់ចំណាយនេះ ច្រើនគួរសមសម្រាប់ខ្ញុំ ។ ដោយហេតុតែភរិយាខ្ញុំគ្មានប័ណ្ណធានារ៉ាប់រងសុខភាព ហើយកម្មវីធីធានារ៉ាប់រងសុខភាពរបស់រដ្ឋក៏មិនទាន់ចូលជាធរមានដែរគ្រានោះ ខ្ញុំក៏សម្រេចចិត្តរុករកក្នុងប្រព័ន្ធ ហ្គូកហ្គល (Google) ក្រែងលោមានអង្គការណាផ្តល់ជំនួយដល់ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះដែលគ្មានប័ណ្ណធានារ៉ាប់រងសុខភាព ។ ហ្គូកហ្គល បាននាំខ្ញុំទៅកាន់វេបសាយ សុខមាលភាព (Medicaid) ដែលមានពត៌មានលម្អិតសាមញៗងាយយល់ជាទីបំផុត ។ នៅទំព័រដើម គេដាក់តារាងប្រាក់ចំណូលប្រចាំឆ្នាំនិងចំនួនសមាជិកគ្រួសារដើម្បីផ្ទៀងផ្ទាត់ថាតើគ្រួសារប្រភេទណាអាចទទួលបានរបបគាំពារសុខមាលភាព ។ ចំណុចមួយដែលមនុស្សអាចមើលរំលង គឺទារកក្នុងផ្ទៃក៏គេរាប់ជាសមាជិកគ្រួសារម្នាក់ដែរ ។ ដោយសារតែរដ្ឋដែលខ្ញុំរស់នៅដាក់បន្ទាត់ក្រីក្រខ្ពស់ជាងបន្ទាត់ក្រីក្ររបស់រដ្ឋាភិបាលសហព័ន្ធបន្តិច គួបផ្សំនឹងចំណូលរបស់ខ្ញុំត្រូវបានកាត់បន្ថយអស់រយៈពេលមួយខែ (ចុះបេសកកម្មទៅសួរសុខទុក្ខភរិយារហូតទាល់តែមានកូន) ប្រាក់ចំណូលប្រចាំឆ្នាំរបស់ខ្ញុំសម្រាប់គ្រួសារទាំងមូល គឺស្ថិតនៅប្រហាក់ប្រហែលនឹងបន្ទាត់ក្រីក្រដែរ ។ ខ្ញុំមិនប្រាកដក្នុងចិត្តថាអាចដាក់ពាក្យសុំអត្ថប្រយោជន៍សុខមាលភាពបានទេ ដ្បិតអីភរិយាខ្ញុំទើបចូលមករស់នៅសហរដ្ឋអាមេរិកបានប្រមាណជាមួយខែប៉ុណ្ណោះ ។ បុ៉ន្តែ ដោយហេតុតែកិច្ចការនេះអាចធ្វើបានតាមរយៈអុិនធឺណិត ហើយគ្មានអ្វីលំបាកផង ខ្ញុំក៏សម្រេចចិត្តធ្វើសាកល្បងមើល ក្រែងមានលាភ ។ នៅចុងបញ្ចប់នៃបែបបទ ក្រសួងសង្គមកិច្ចអនុញាតឲ្យសមីខ្លួនខ្ទប់ឯកសារមិនឲ្យឆ្លងទៅក្រសួងពាក់ព័ន្ធដទៃឡើយ ដើម្បីរក្សាការសម្ងាត់និងសិទ្ធិឯកជន (Personal Privacy) ។ ដាក់ពាក្យសុំមិនទាន់បានមួយអាទិត្យផង ប្រពន្ធខ្ញុំស្រាប់តែឆ្លងទន្លេមុនពេលកំណត់ ។ ដូច្នេះ យើងទៅមន្ទីរពេទ្យដោយគ្មានឯកសារអ្វីនៅក្នុងដៃ ។ មុនចូលទៅក្នុងបន្ទប់សម្រាលកូន ខ្ញុំប្រាប់អ្នកកត់ឈ្មោះអ្នកជំងឺថា ប្រពន្ធខ្ញុំគ្មានប័ណ្ណធានារ៉ាប់រងសុខភាពទេ បុ៉ន្តែបានចុះឈ្មោះសុំរបបសុខមាលភាពអំពីរដ្ឋ ។ បន្ទាប់ពីសម្រាលកូនហើយ ភរិយាខ្ញុំនិងខ្ញុំសម្រាកនៅក្នុងមន្ទីរពេទ្យមួយយប់ ។ ព្រឹកឡើង បុគ្គលិកមន្ទីរពេទ្យយកឯកសារមួយចំនួនមកឲ្យយើងចុះហត្ថលេខាមុនចាកចេញពីមន្ទីរពេទ្យ ។ ដោយមិនឃើញមានវិក័យបត្រសម្រាប់បង់ថ្លៃសេវារបស់មន្ទីពេទ្យ ខ្ញុំក៏សួររកវិក័យបត្រនោះ ។ បុគ្គលិកពេទ្យនោះប្រាប់យើងថា មិនមានអ្វីត្រូវបង់ទេ ព្រោះរដ្ឋជាអ្នកចេញថ្លៃសេវាទាំងអស់សម្រាប់ពួកយើង ។ What a surprise! បុគ្គលិកនោះក៏បានប្រាប់យើងផងដែរអំពីអត្ថប្រយោជន៍នានាសម្រាប់អតិថិជនសុខមាលភាព ដូចជា៖ មាតានិងទារកទទួលបានការគាំពារសុខភាពរយៈពេលមួយឆ្នាំ ទោះបីជាមាតាត្រឡប់ទៅធ្វើការ ហើយមានប្រាក់ចំណូលច្រើនយ៉ាងណាក៏ដោយ ។ រដ្ឋធ្វើដូច្នេះគឺដើម្បីលើកទឹកចិត្តឲ្យមនុស្សត្រឡប់ទៅធ្វើការងារ ក៏ដូចជាជួយពង្រឹងសេដ្ឋកិច្ចគ្រួសារផងដែរ ។ អំឡុងពេលស្នាក់នៅក្នុងមន្ទីរពេទ្យ បុគ្គលិកពេទ្យដែលចុះឈ្មោះប្រពន្ធខ្ញុំនោះ បានទាក់ទងទៅក្រសួងសង្គមកិច្ចអំពីករណីរបស់ប្រពន្ធខ្ញុំ ហើយបានពត៌មានថា ប្រពន្ធខ្ញុំត្រូវបានរដ្ឋផ្តល់របបសុខមាលភាពឲ្យ ។ ពិតជាសំណាងមែន ។ ទេវតាផ្តល់បុត្រមួយហើយ រដ្ឋាភិបាលអាមេរិកផ្តល់កាដូបង់ថ្លៃមន្ទីរពេទ្យឲ្យជាងមួយមុឺនដុល្លារថែមទៀត ។ គោលដៅចម្បងរបស់កម្មវិធីសុខមាលភាព Medicaid គឺជួយត្រងនិងការពារកុំឲ្យមនុស្សធ្លាក់ចូលក្នុងភាពក្រីក្រ ។ ខ្ញុំប្រើពាក្យគាំពារទូទាំងអត្ថបទនេះដែលជាពាក្យបង្រួញអំពីពាក្យ គាំទ្រនិងការពារ (Support and Protect) ។ ពលរដ្ឋអាមេរិកទូទៅអាចប្រើកម្មវិធីនេះដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាជីវិត ។ ឧទាហរណ៍ ស្ត្រីដែលមានកូនតូចនៅក្នុងបន្ទុកហើយបាត់បង់ប្តី អាចដាក់ពាក្យសុំរបបសុខមាលភាពបានភ្លាមៗ ប្រសិនបើប្រាក់ចំណូលរបស់គាត់ទាប ។ វាមិនអាចផ្តល់ប្តីមកឲ្យវិញទេ ប៉ុន្តែ ជំនួួយអំពីកម្មវិធីសុខមាលភាពនេះ អាចជួយដោះស្រាយបញ្ហាជីវិតបានយ៉ាងច្រើន ។ ដូចគ្នាដែរ គ្រួសារមួយដែលមានប្រាក់ចំណូលមធ្យម (Middle Income) និងមានកូនតូចចាប់ពីបីនាក់ឡើងទៅ អាចពឹងពាក់កម្មវិធីសុខមាលភាពនេះដើម្បីដោះទុក្ខបានមួយរយៈទម្រាំកូនធំបន្តិច ។ មូលហេតុដែលត្រូវពឹងពាក់កម្មវិធីនេះ ព្រោះថានៅពេលយើងមានកូនទីបី កូនទីមួយអាចដល់អាយុចូលរៀនហើយ ហើយឪពុក ឬម្តាយចាំបាច់ត្រូវតែនៅផ្ទះដើម្បីចាំទទួលកូនដែលឡាន (School Bus) ដឹកពីសាលាមកវិញ ។ សូមបញ្ជាក់ថាច្បាប់តម្រូវឲ្យ ឪពុក ម្តាយ ឬអ្នកអាណាព្យាបាលសិស្សដែលមានអាយុក្រោម ១៣ឆ្នាំ ទៅទទួលសិស្សពីរថយន្ត ។ មិនអាចឲ្យក្មេងដើរមកផ្ទះដោយឯកឯងបានទេ ។ គ្រួសារដែលមានកូនតូចៗកំពុងរៀន ភាគច្រើនម្តាយឪពុកធ្វើការឆ្លាស់គ្នា គឺប្រពន្ធធ្វើការពេញម៉ោងពេលថ្ងៃ ហើយប្តីធ្វើការពាក់កណ្តាលម៉ោងរវាងមោ៉ង ៥ទៅ១០យប់ ។ ធ្វើដូចនេះ គឺដើម្បីមានមនុស្សម្នាក់នៅប្រចាំការមើលថែកូនផង និងចាំទទួលកូនពីរថយន្តសាលាផង ។ ដូច្នេះ គ្រួសារចំណូលមធ្យមដែលមានសមាជិក ៥នាក់ អាចរកចំណូលមិនបាន ៥០០០ដុល្លារ ក្នុងមួយខែទេ ។ ពេលនេះហើយដែលជាពេលត្រូវទៅពឹងពាក់កម្មវិធីសុខមាលភាព រយៈពេល៥ទៅ១០ឆ្នាំ ទម្រាំកូនធំអាចទៅធ្វើការងារពេញម៉ោងទាំងអស់គ្នាវិញបាន ។ ថ្វីត្បិតតែសំណាញ់សុវត្ថរបស់សហរដ្ឋអាមេរិ មានក្រឡាញឹកគួរសម សំណាញ់នេះក៏មានកន្លែងធ្លុះធ្លាយនិងរហែកខ្លះដែរ បន្ទាប់ពីត្រូវបានពលរដ្ឋប្រើប្រាស់ជិតមួយសតវត្សមកនេះ ។ កន្លែងធ្លុះធ្លាយនិងរហែកទាំងនេះហើយ ដែលអ្នកសុំទាននិងអត់ជម្រកនៅស្រុកអាមេរិក ធ្លាក់ចេញមក ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ តាមស្ថានភាពជាក់ស្តែង ករណីនៃអ្នកសុំទាននិងអត់ជម្រកទាំងនោះ ភាគច្រើនមិនមែនដោយសារការមិនអើពើរជួយសង្គ្រោះអំពីរដ្ឋាភិបាលនោះទេ គឺដោយសារបុគ្គលទាំងនោះចង់បានសេរីភាពរស់នៅតាមចំណង់របស់គេ ឬមួយក៏ខ្វះការយល់ដឹងអំពីសំណាញ់សុវត្ថភាពនៅក្នុងសហគមន៍ក្នុងស្រុកអាមេរិកទាំងមូល ។ នៅក្នុងសហគមន៍ស្ទើរតែទូទាំងសហរដ្ឋអាមេរិក មានកម្មវិធី (Programs) ជាច្រើនសម្រាប់ជួយជនក្រីក្រ និងជនអនាថាគ្មានផ្ទះសម្បែង ។ អ្នកសុំទាននិងគ្មានជំរក អាចទៅទទួលទានអាហារនិងស្នាក់នៅបណ្តោះអាសន្នក្នុងជម្រកសហគមន៍ (Shelters) បាន ប្រសិនបើពួកគេគោរពប្រណិបត្តិតាមគោលការនៃជម្រកទាំងនោះ ។ ជាទូទៅ គោលការណ៍ទាំងនោះមានជាអាទ៍៖ ហាម ប្រើគ្រឿងញៀន គ្រឿងស្រវឹង ជក់បារី ឬស្តាប់ភ្លេងឡូឡារំខានដល់អ្នកដទៃជាដើម ។ ចំណុចទាំងនេះ អ្នកសុំទាននិងរស់នៅតាមចិញ្ចើមផ្លូវជាច្រើនធ្វើមិនបានទេ ។ សរុបសេចក្តីទៅ អ្នកក្រអាមេរិកភាគច្រើនគឺក្រដោយសារទី ១ៈ ខ្វះការយល់ដឹងអំពីកម្មវិធីគាំពាររបស់រដ្ឋ និងទី ២ៈ មិនចង់ឲ្យរដ្ឋជ្រៀតជ្រែកសិទ្ធិរស់នៅរបស់ខ្លួន ។ ធម្មតាទេ ជំនួយរបស់រដ្ឋតែងតែមានលក្ខខណ្ឌ ។ អ្នកដែលមិនគោរពតាមលក្ខខណ្ឌមិនអាចទទួលជំនួយបានទេ ។ ច្បាប់គ្រប់គ្រងអាហារូបត្ថមមិនអនុញាតិឲ្យអតិថិជនយកថវិកានោះទៅទិញ សុរា ឬបារីទេ ។ ដូច្នេះ ជនអនាថាដែលសេពសុរានិងជក់បារី ក៏ពិបាកនឹងចូលទៅជ្រកក្នុងជម្រកសហគមន៍ដែរ ។ កាលរៀននៅសាកលវិទ្យាល័យ ខ្ញុំនិងមិត្តរួមថ្នាក់ធ្លាប់ជជែកគ្នាបែកពពុះមាត់ជាមួយគ្រួអំពីចំណុចនេះ ព្រោះថាគ្មានច្បាប់ហាមមិនឲ្យមនុស្សសេពសុរានិងជក់បារីទេ ដរាបណាអ្នកប្រើប្រាស់គ្រឿងស្រវឹងនិងញៀនទាំងនេះ មិនបង្កហានិភ័យឬគ្រោះថ្នាក់ដល់អ្នកដទៃ ។ បញ្ហាគឺស្ថិតត្រង់ថា របបសុខមាលភាពគឺដើម្បីគាំពារថែរក្សាគុណភាពនៃជីវិត (Quality of Life) ។ ការសេពសុរានិងជក់បារីជាទង្វើបំផ្លាញគុណភាពនៃជីវិត ។ ដូច្នេះ ពលរដ្ឋមានសិទ្ធិបំផ្លាញគុណភាពនៃជីវិតរបស់ខ្លួន ប៉ុន្តែមិនអាចយកថវិការដ្ឋទៅបំផ្លាញជាមួយនោះទេ ។ នេះហើយជាចំណុចចម្រូងចម្រាស់ ដែលធ្វើឲ្យពលរដ្ឋខ្លះធ្លាក់ចេញពីសំណាញ់សុវត្ថភាព មកក្លាយជាអ្នកសុំទានរស់នៅតាមចិញ្ចើមផ្លូវនៅសហរដ្ឋអាមេរិក ៕ ថ្ងៃទី ១៥ ឧសភា ២០១៧

ចំណីខួរក្បាល

ឱកាសនៅក្នុងឧបស័គ្គ (Opportunity inside Obstacle) នៅក្នុងរង្វង់ជនអន្តោប្រវេសដែលទៅរស់នៅក្នុងប្រទេសថ្មី មានពាក្យមួយឃ្លាដែលគេតែងពោលថា៖ ជនអន្តោ...