ចំណីខួរក្បាល

សុំសីល និង កាន់សីល បន្ទាប់ពីបានអានអត្ថបទរបស់មិត្តម្នាក់អំពីពាក្យ សុំសីល និង កាន់សីល ខ្ញុំគិតថា យើងគួរប្រើពាក្យ៖ សិក្សាសីល និង រក្សាសីល ជំនួសឲ្យពាក្យ៖ សុំសីល និង កាន់សីល វិញ វាប្រសើរជាង ។ ហេតុអ្វី? ពីព្រោះពាក្យសុំសីលនិងកាន់សីល បញ្ជាក់អំពីកត្តាអវិជ្ជមានជាច្រើនរបស់អ្នកអនុវត្ត ។ នៅក្នុងការសិក្សាវែកញែកអំពីពាក្យពេចន៍ គេគប្បីសង្កេតអំពីអត្ថន័យអត្ថានុរូបនិងអត្ថាប្បដិរូបនៃពាក្យ ដែលភាសាអង់គ្លេសហៅថា Semantic ។ Semantic នៃពាក្យនិមួយៗបែងចែកជាពីរដែលភាសាអង់គ្លេសហៅថា៖ Connotation and Denotation ។ បើប្រែជាភាសាខ្មែរ យើងអាចនិយាយថា៖ ន័យទាក់ទងឬប្រៀបធៀប និង ន័យជាក់លាក់ (ន័យផ្លូវការនៅក្នុងវចនានុក្រម) ។ ខ្ញុំសូមលើកយកន័យជាក់លាក់មកបកស្រាយពាក្យ សុំសីល និង កាន់សីលនៅទីនេះ ។ សីល ឬ សីលធម៌ មានន័យថា សភាវទ្រទ្រង់ក្នុងធម្មជាតិដែលល្អ ។ នៅពេលមនុស្សណាម្នាក់ទៅរកសុំសីល ឬសុំសីលធម៌ វាមានន័យថា មនុស្សនោះគ្មាន ឬខ្វះសីលធម៌ បានជាទៅសុំអំពីគេ ។ បន្ទាប់ពីសុំសីលធម៌បានមក គាត់មិនដាក់ទុកសីលធម៌នោះក្នុងខ្លួន (ក្នុងចិត្ត) ទេ តែបែរជាកាន់វាទៅវិញ (កាន់សីល) ។ យើងដឹងហើយថា របស់ណាដែលយើងកាន់នៅក្នុងដៃ វាមិនស្ថិតស្ថេរដូចរបស់ដែលយើងតម្កល់នៅក្នុងខ្លួននោះទេ ។ ដូច្នេះ សីលឬសីលធម៌ដែលយើងកាន់នៅក្នុងដៃនោះ វារមែងជ្រុះ ឬភ្លេចបាត់បង់នៅទីណាមួយ ។ ជួនកាល សីលធម៌ដែលកំពុងកាន់នៅក្នុងដៃនោះ ត្រូវបានគេគ្រវាត់ចោលតែម្តងនៅពេលដែលតណ្ហានិងសេចក្តីលោភលន់រុករានទន្ទ្រានសតិសប្បជញៈខ្លាំង ។ សរុបសេចក្តីទៅ ការសុំសីលនិងកាន់សីល ជាទង្វើដែលគ្មានន័យសុីជម្រៅសម្រាប់សតិសប្បជញៈទេ ។ បើចង់ឲ្យសតិសប្បជញៈយើងរឹងមាំ លុះត្រាតែយើង សិក្សាសីល និង រក្សាសីល ឬនិយាយមួយបែបទៀត៖ សិក្សាសីលធម៌ និង រក្សាសីលធម៌ ៕