រឿង កម្មករកាត់ដេរដែលមិនគោរពច្បាប់
កាលពីទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៥០ មានកម្មករកាត់ដេរម្នាក់ឈ្មោះ រ៉ូហ៊្សា ផាគ
រស់នៅក្នុងរដ្ឋអាឡាបាម៉ា នៃសហរដ្ឋអាមេរិក ។ រ៉ូហ៊្សាជានារីស្បែកខ្មៅ
ដែលមានដើមកំណើតមកពីទ្វីបអាហ្វ្រិក ។ នៅសម័យនោះ អាជ្ញាធររដ្ឋ
អាឡាបាម៉ា បានធ្វើច្បាប់ហាម មិនឲ្យប្រជាពលរដ្ឋដែលមានស្បែកខ្មៅ
ប្រើប្រាសសេវកម្មសាធារណៈ ឡូកឡំជាមួយប្រជាពលរដ្ឋ ដែលមាន
ស្បែកសនោះទេ ។ ឧទាហរណ៍ៈ និស្សិតដែលមានស្បែកខ្មៅ ត្រូវទៅ
សិក្សានៅសាលាមួយផ្សេង ដាច់ដោយឡែកពីគេ ។ បើប្រជាពលរដ្ឋ
ស្បែកខ្មៅ ធ្វើដំណើរតាមរថយន្តក្រុង ពួកគេត្រូវទៅអង្គុយនៅកៅអីខាង
ក្រោយ ។ ម្យ៉ាងទៀត បើរថយន្តផ្ទុកមនុស្សច្រើន ហើយខ្វះកៅអីឲ្យអ្នក
ដំណើរទាំងអស់គ្នាអង្គុយ អ្នកដំណើរដែលមានស្បែកខ្មៅ ត្រូវប្រគល់
កៅអីរបស់ខ្លួន ឲ្យទៅអ្នកដែលមានស្បែកសអង្គុយវិញ ។
ថ្ងៃមួយ នៅពេលដែលរ៉ូហ៊្សាកំពុងជិះរថយន្តក្រុង ឆ្ពោះទៅកាន់កន្លែង
នាងធ្វើការដូចសព្វដង មានបុរសស្បែកសម្នាក់ បានឡើងជិះរថយន្ត
នោះដែរ ។ ដោយគ្មានកៅអីអង្គុយ បុរសនោះក៏ដើរមកដេញរ៉ូហ៊្សា ឲ្យ
ងើបចេញពីកៅអីរបស់នាង ដើម្បីទុកកៅអីនោះ ឲ្យគាត់អង្គុយ ។ រ៉ូហ៊្សា
បានបដិសេធ មិនព្រមប្រគល់កៅអីរបស់នាង ឲ្យទៅបុរសនោះទេ ព្រោះ
នាងបានទិញសំបុត្រជិះរថយន្តក្រុង ដូចជាបុរសនោះដែរ ។ ឃើញដូច្នោះ
បុរសស្បែកស ក៏បានប្តឹងទៅអាជ្ញាធរ ឲ្យចាប់រ៉ូហ៊្សាពិន័យ និងដាក់ទណ្ឌ
កម្ម ពីបទល្មើសនឹងច្បាប់រដ្ឋ ។
បន្ទាប់ពីការចាប់ខ្លួននាងរ៉ូហ៊្សា ដែលជាស្ត្រីទន់ខ្សោយ ក្នុងបទមិនប្រគល់
កៅអីរថយន្តក្រុង ដែលនាងបានទិញ ឲ្យទៅបុរសស្បែកសនោះ បានផ្សព្វ
ផ្សាយលេចឮទូទាំងសហរដ្ឋអាមេរិក ប្រជាពលរដ្ឋស្បែកខ្មៅជាច្រើន រួម
ទាំងប្រជាពលរដ្ឋស្បែកសខ្លះផង មានប្រតិកម្មប្រឆាំង នឹងការចាប់ខ្លួន
នាងយ៉ាងខ្លាំង ។ ពួកគេបានធ្វើពហិការ ឈប់ជិះរថយន្តក្រុងនៅក្នុងរដ្ឋ
អាឡាបាម៉ា និងធ្វើបាតុកម្ម ប្រឆាំងនឹងច្បាប់ដ៏អយុត្តិធម៌នោះ ។ បន្ទាប់
មក ពួកបាតុករក៏បានធ្វើព្យុះហយាត្រា ទៅកាន់រដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន ដើម្បី
ទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាលសហព័ន្ធ ធ្វើអន្តរាគមន៍លុបបំបាត់ច្បាប់ ដែល
បែងចែកសិទ្ធិសេរីភាពមនុស្ស យោងទៅលើពណ៌សម្បុរ នៃស្បែក
របស់ខ្លួន ។ នៅទីបំផុត រដ្ឋាភិបាលសហព័ន្ធនៃសហរដ្ឋអាមេរិក ក៏បាន
ធ្វើច្បាប់ហាម មិនឲ្យមានការបែងចែកសិទ្ធិសេរីភាពរបស់មនុស្ស ដោយយោងទៅលើពណ៌សម្បុរឡើយ ៕
មនុស្សសាមញ្ញម្នាក់ អាចផ្លាស់ប្តូរច្បាប់ទម្លាប់នៅក្នុងសង្គមបាន
