ចំណីខួរក្បាល

វិបាកព្រែកជីក ហ្វូណន (២) កាលពីពេលថ្មីៗនេះ ខ្ញុំបានសរសេរវិចារណកថាអំពីវិបាកព្រែកជីក ហ្វូណន ដោយមិននិយាយអំពីរឿងនយោបាយរវាងប្រទេសកម្ពុជានិងវៀតណាម ដែលជាប្រទេសពាក់ព័ន្ធ ឬរងផលប៉ះពាល់ដោយសារការជីកព្រែកជីកនេះទេ ។ ដោយហេតុតែមានមិត្តអ្នកអានខ្លះលើកយកប្រការនេះមកនិយាយ និងមើលឃើញដំណើរដើមទងមួយចំនួន ដែលអាចផ្ទុយអំពីការមើលយល់របស់មនុស្សដទៃ ខ្ញុំសូមលើកយកទំនាក់ទំនង ឬទំនាស់នយោបាយរវាងរដ្ឋាភិបាលខ្មែរនិងវៀតណាម ពាក់ព័ន្ធនឹងការជីកព្រែកជីក ហ្វូណន មកវែកញែកចែកជាធម្មទានម្តងទៀត ។ គួរកត់សម្គាល់ថា ខ្ញុំជាមនុស្សរត់ចោលស្រុក និងបានសម្រេចចិត្តមិនត្រឡប់ទៅរស់នៅក្នុងស្រុកខ្មែរទៀតទេ ។ អ្វីៗដែលកើតឡើងនៅក្នុងស្រុកខ្មែរ ក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ចក្តី នយោបាយក្តី មិនមែនជាអ្វីដែលខ្ញុំត្រូវឈឺក្បាលវិលមុខឡើយ ។ ក៏ប៉ុន្តែ ក្នុងនាមជាមនុស្សម្នាក់ដែលបានចាប់កំណើតនៅក្នុងស្រុកខ្មែរ ខ្ញុំនៅសល់សតិសម្បជញ្ញ និងបសាទចិត្តខ្លះៗជំពាក់នៅទីនោះ ជាពិសេសជាមួយនឹងពលរដ្ឋខ្មែរ ដែលមានអម្បូរទៀងត្រង់នឹងពូជពង្ស រាប់បញ្ចូលទាំងជាតិសាសន៍ដទៃដែលរស់នៅក្បែរខាងគ្នាផងដែរ ។ មុននឹងខ្ញុំអភិប្រាយវិចារណកថានេះ ខ្ញុំសូមបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ជាទីបំផុតថា អត្ថបទនេះគ្មានគោលដៅបម្រើផលប្រយោជន៍នយោបាយឲ្យប្រទេស កម្ពុជា ឬ វៀតណាម ឡើយ ។ វាជាធម្មទានទិដ្ឋិ សរសេរផ្អែកលើគោលគំនិតរបស់ទស្សនវិទូជនជាតិអង់គ្លេសឈ្មោះ ចនស្ទូអាត មៀល ដែលពោលថា៖ ក្នុងចំណោមមនុស្ស ១០០នាក់ បើមានមនុស្សម្នាក់មានទិដ្ឋិផ្ទុយអំពីអ្វីដែលមនុស្ស ៩៩នាក់យល់ថាត្រឹមត្រូវ យើងមិនត្រូវចាត់ទុកទិដ្ឋិដែលផ្ទុយនោះ ថាមិនបានការឡើយ ។ មូលហេតុគឺវាអាចមានសច្ចភាពប៉ុនចុងក្រចក (a grain of truth) នៅក្នុងទិដ្ឋិផ្ទុយនោះដែលយើងគិតមិនដល់ ។ ទោះបីជាទិដ្ឋិផ្ទុយនោះ គ្មានសច្ចភាពប៉ុនចុងក្រចកក៏ដោយ ក៏វាអាចជាហ្វ្រាំងជួយទប់កុំឲ្យអ្វីដែលលោក មៀល ហៅថា Majority tyranny (សភាវផ្តាច់ការនៅក្នុងផ្នត់គំនិត) ដឹកនាំយើងឲ្យរមៀលធ្លាក់ជ្រោះទាំងអស់គ្នាលឿនពេកដែរ ។ ពាក់ព័ន្ធនឹងព្រែកជីក ហ្វូណន គ្មាននរណារីករាយត្រេកត្រអាលក្នុងចិត្ត នឹងឃើញព្រែកជីកនេះកសាងបានសម្រេច ជាងរដ្ឋាភិបាលវៀតណាមទេ ។ ខ្ញុំនិយាយម្តងទៀត (Repeat:) គ្មាននរណារីករាយនឹងឃើញព្រែកជីក ហ្វូណន កសាងបានសម្រេចជាងប្រទេសវៀតណាមឡើយ (Nobody is more happy than Vietnam) ។ បើរីករាយនឹងឃើញព្រែកជីកនេះកសាងឡើង ហេតុអ្វីក៏ប្រទេសវៀតណាមជំទាស់និងបង្កឧបស័គ្គដល់កម្ពុជា?? វាគឺជាយុទ្ធសាស្ត្រមួយដែលភាសាអង់គ្លេសហៅថា៖ Reverse Psychology (ចិត្តសាស្ត្របញ្ច្រាសជើង) ។ ឆ្លៀតឱកាសនេះ ខ្ញុំសូមរំលឹកគុណអ្នកគ្រូ វ៉ា័រ (Ms. Ware) ដែលបានបង្រៀនខ្ញុំអំពីគោលការណ៍ ឬ កលល្បិច "ចិត្តសាស្ត្របញ្ច្រាសជើង" នេះ នៅក្នុងការសិក្សាអក្សរសិល្បអង់គ្លេសនាដើមឆ្នាំ ១៩៨៩ ខណៈខ្ញុំទើបនឹងមកដល់សហរដ្ឋអាមេរិកបានបីអាទិត្យ ។ អ្នកគ្រូបានចែកឋានទៅហើយ ។ ឯគោលការណ៍អក្សរសិល្បដែលគាត់បានបង្រៀនខ្ញុំ ក៏ខ្ញុំភ្លេចស្ទើរតែអស់ហើយដែរ ។ នៅសល់តែគោលការណ៍ "ចិត្តសាស្ត្របញ្ច្រាសជើង" នេះប៉ុណ្ណោះដែលខ្ញុំនៅចងចាំ ។ Reverse Psychology ឬ ចិត្តសាស្ត្របញ្ច្រាសជើង គឺជាល្បិចម៉ែឪបោកប្រាស់កូនក្មេងឲ្យធ្វើអ្វីមួយ ដែលត្រូវជាមួយនឹងគោលបំណងរបស់ពួកគាត់ ដោយធ្វើពុតជាជំទាស់នឹងបំណងរបស់វា ដើម្បីឲ្យវាខឹងនិងជម្នះធ្វើកិច្ចការនោះ ប្រកបដោយឆន្ទៈមោះមុតជាទីបំផុត ។ គ្មានអ្វីដុតឆន្ទៈពលរដ្ឋខ្មែរ ឲ្យគាំទ្រការជីកព្រែក ហ្វូណន ស្មើនឹងការបង្កឧបស័គ្គចេញពីសំណាក់វៀតណាម ដែលជាមិត្តម៉ឺនឆ្នាំផង និងជាសត្រូវសួពូជផងនោះទេ ។ ទំនាក់ទំនងរវាងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានិងវៀតណាមសព្វថ្ងៃ គឺប្រៀបបាននឹងដៃឆ្វេងហើយនិងដៃស្តាំ ។ អ្វីដែលដៃឆ្វេងធ្វើ ដៃស្តាំដឹងឮមុននរណាៗទាំងអស់ ។ ពេលខ្លះដៃឆ្វេងនិងដៃស្តាំសហការគ្នាដើម្បីធ្វើកិច្ចការអ្វីមួយផងដែរ ។ អត្ថប្បដិរូបរវាងដៃឆ្វេងនិងដៃស្តាំនេះ ហាក់ដូចជាមិនពិបាកយល់ទេ ។ មិនចាំបាច់ខ្ញុំបកស្រាយពិស្តារឡើយ ។ មុនពេលទ្រង់ចូលទីវង្គត ស្តេច សីហនុ បានបន្សល់នូវពាក្យមួយឃ្លា ពាក់ព័ន្ធនឹងទំនាក់ទំនងរបស់ទ្រង់ជាមួយនឹងរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម៖ "យួនគឺជាសត្វក្រពើ" ។ ថ្វីដ្បិតតែវាជាពាក្យក្រោធគ្រាត វាបានបង្ហាញនូវភាវខកចិត្តដ៏ឈឺចាប់របស់ប្រមុខរដ្ឋមួយរូប ដែលត្រូវបានសម្ព័ន្ធមិត្តដើរខ្សែលើ ឬ បោកប្រាស់ ។ បើគេអាចបោកប្រាស់ស្តេចខ្មែរបាន រឿងអីដែលគេមិនអាចបោកប្រាស់ពលរដ្ឋខ្មែរបាននោះ ។ សំណួរតែមួយគត់ដែលពលរដ្ឋខ្មែរគ្រប់រូប គួរលើកយកមកសួរខ្លួនឯង ពាក់ព័ន្ធនឹងប្រការខាងលើនេះគឺ៖ "តើដល់ថ្ងៃណា ទើបយើងភ្ញាក់ខ្លួន???" តើរដ្ឋាភិបាលវៀតណាមទទួលបានសារប្រយោជន៍អ្វីខ្លះ បន្ទាប់ពីធ្វើបាវខ្សាច់ឲ្យពលរដ្ឋខ្មែរដាល់រំសាយកំហឹង ? ធំធេងណាស់! (Huge!) ។ ទីមួយ បើព្រែកជីក ហ្វូណន អាចកសាងបានជោគជ័យ វៀតណាមចងកម្ពុជាឲ្យក្លាយទៅគូប្រជែងដឹកទំនិញតាមផ្លូវទឹកមួយ ដែលស្ថិតនៅក្នុងស្ថានភាពចាញ់ប្រៀបខ្លួនអង្វែងសែងជាតិ ។ នៅក្នុងករណីដៃឆ្វេងនិងដៃស្តាំ វៀតណាមនឹងទទួលបានអ្នកដឹកនាំនៅស្រុកខ្មែរ ដែលនឹងបន្តដឹងគុណខ្លួនជាច្រើនឆ្នាំទៅមុខទៀត ។ វាជាយុទ្ធសាស្ត្រព្រួញមួយបាញ់បានចាបពីរដោយមិនបាច់ប្រឹង ។ នៅក្នុងវិស័យគមនាគមន៍ដឹងជញ្ជូន ចាប់ពីការផ្ញើស្រោមសំបុត្រមួយ រហូតដល់ការផ្ញើទំនិញមួយកុងតឹណឺ តម្លៃរបស់វាគឺពាក់ព័ន្ធនឹងកត្តាបី៖ ទម្ងន់ ចម្ងាយ និងថេរវេលាដែលទំនិញទៅដល់គោលដៅ (Weight, Distance, and Time of delivery) ។ ទម្ងន់ ចម្ងាយ និង តម្លៃស្មើគ្នា អ្នកណាបញ្ជូនទំនិញបានឆាប់ជាង នឹងទទួលបានសេវាច្រើនជាង (Preferences) ។ ដឹកជញ្ជូនទំនិញតាមផ្លូវទឹកក៏ដូចគ្នា ។ ផ្លូវណាដែលមានចម្ងាយជិតជាង (ផ្លូវកាត់) អ្នកដឹងជញ្ជូននិងអតិថិជននឹងប្រើផ្លូវនោះ ដ្បិតវាជួយកាត់បន្ថយការចំណាយលើឋាមពល ក៏ដូចជាពេលវេលា ព្រមទាំងតម្លៃដឹកជញ្ជូនផងដែរ ។ ឧបមាថា ព្រែកជីក ហ្វូណន ត្រូវបានកសាងនិងនិងប្រើប្រាស់ ចម្ងាយពីកំពង់ផែ ភ្នំពេញ ទៅកំពង់ផែ ព្រៃនគរ ឬសៃហ្គន និង ពីភ្នំពេញទៅកំពង់ផែ កំពង់សោម តាមរយៈព្រែកជីក ហ្វូណន គឺខុសគ្នាប្រហែលជាមួយភាគបី (ពីភ្នំពេញទៅកំពង់ផែព្រៃនគរ មានចម្ងាយឆ្ងាយជាងពីភ្នំពេញទៅកំពង់ផែកំពង់សោមបន្តិច) ។ ចម្ងាយពីកំពង់ផែព្រៃនគរតាមផ្លូវសមុទ្រវាងក្បាលជ្រោយទឹកខ្មៅ (Ca Mau) ទៅកំពង់ផែកំពង់សោម មានប្រវែងប្រហែលជាបីដងនៃចម្ងាយពីភ្នំពេញទៅព្រៃនគរ ។ បើយើងគូសបន្ទាត់ផ្លូវទឹកតភ្ជាប់ចំណុចកំពង់ផែទាំងបី យើងនឹងបានចម្ងាយផ្លូវទឹកមួយដែលមានទម្រង់ជា ការ៉េ ។ កំពង់ផែព្រៃនគរនៅខាងកើតឈៀងខាងជើង ។ ជ្រោយទឹកខ្មៅនៅខាងត្បូង ។ និងកំពង់ផែកំពង់សោមនៅខាងត្បូងឈៀងខាងលិចភ្នំពេញ ។ ដូច្នេះ ទំនិញដែលត្រូវដឹកចេញពីភ្នំពេញទៅកាន់ទ្វីបអឺរ៉ុប ចុះតាមព្រែកជីហ្វូណនឆ្ពោះទៅកាន់កំពង់ផែកំពង់សោម ជិតជាង ។ ទំនិញដែលត្រូវដឹកចេញពីភ្នំពេញទៅកាន់ប្រទេសចិន កោះតៃវ៉ាន់ កូរ៉េ ជប៉ុន និង សហរដ្ឋអាមេរិក ចុះតាមដងទន្លេមេគង្គឆ្ពោះទៅកាន់កំពង់ផែព្រៃនគរ ជិតជាង ។ នេះគឺជាសំណួរស្លាប់រស់មួយ៖ តើទីផ្សារដឹកជញ្ជូនដ៏ធំបំផុតរបស់កម្ពុជា ស្ថិតនៅទិសខាងជើង ឬខាងត្បូង??? គឺនៅទិសខាងជើងដែលមានប្រទេស ចិន កោះតៃវ៉ាន់ កូរ៉េ ជប៉ុន និង សហរដ្ឋអាមេរិក ស្ថិតនៅក្នុងទិសដៅនោះ ។ និយាយឲ្យចំទៅ វិនិយោគិនអន្តរជាតិភាគច្រើនដែលចូលមកធ្វើពាណិជ្ជកម្មនៅក្នុងស្រុកខ្មែរ គឺមកពីប្រទេស ចិន កោះតៃវ៉ាន់ កូរ៉េ និង ជប៉ុន ។ ទីផ្សារសម្រាប់ផលិតផលដែលពួកគេផលិតនៅស្រុកខ្មែរ ភាគច្រើនគឺដឹកយកទៅលក់នៅស្រុកអាមេរិក ។ យើងមានទំនាក់ទំនងដឹកជញ្ជូនទំនិញទៅកាន់ទ្វីបអឺរ៉ុប មជ្ឈឹមបូព៌ា ឬក៏ឧបទ្វីបឥណ្ឌាតិចតួចទេ ។ ប្រសិនបើទៅថ្ងៃអនាគត ប្រទេសខ្មែរក្លាយទៅជាកូនខ្លាអាសុីផ្នែកខាងនាំភោគផលកសិកម្ម ជាពិសេសស្រូវអង្ករទៅលក់នៅក្រៅប្រទេស ទីផ្សារដ៏ធំជាងគេគឺនៅប្រទេស ចិន កោះតៃវ៉ាន់ កូរ៉េ ជប៉ុន និង តំបន់ឆ្នេរខាងលិចនៃសហរដ្ឋអាមេរិកឯនោះ មិនមែននៅអឺរ៉ុបទេ ។ ឯការដឹកជញ្ជូនទំនិញពីកំពង់ផែភ្នំពេញ គឺជៀសប្រើប្រាស់ដងផ្លូវទឹកទន្លេមេគង្គទៅកាន់កំពង់ផែព្រៃនគរមិនរួចទេ ។ គ្មានពាណិជ្ជករណា ឡប់សតិដឹកអីវ៉ាន់ទាំងទៅទាំងមក វាងមួយចំហៀងមេឃពីចំណុចកំពង់ផែព្រៃនគរ ទៅដល់កំពង់ផែកំពង់សោម ហើយវិលត្រឡប់តាមព្រែកជីក ហ្វូណន មកកាន់កំពង់ផែក្រុងភ្នំពេញវិញឡើយ ។ នៅក្នុងភាសាអង់គ្លេសគេហៅថា Untendable (ធ្វើទៅមិនរួច) ។ ប្រការមួយទៀតដែលត្រូវលើកយកមកគិតគឺ វៀតណាមប្រើផ្លូវទឹកធម្មជាតិ ។ ឯខ្មែរចំណាយថវិកាជិតពីរកោដលានដុល្លារ ដើម្បីបង្កើតផ្លូវទឹកដឹកទំនិញដែលមានតម្រូវការតិចតួច ហើយស្ថិតនៅក្នុងស្ថានភាពចាញ់ប្រៀបគេថែមទៀត ។ ខ្ញុំសូមបញ្ចប់បទបង្ហាញ ត្រឹមនេះចុះ ។ តែមុននឹងបញ្ចប់ សូមលើកយកដំបូន្មានមួយដែលខ្ញុំធ្លាប់ឮចេញពីមាត់របស់គ្រូបង្រៀនម្នាក់៖ នៅក្នុងទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្ម ក៏ដូចជានយោបាយអន្តរជាតិដែរ យើងអាចមានមិត្តតែមួយប្រភេទគត់ គឺមិត្តដែលស្វែករកតែផលប្រយោជន៍រៀងៗខ្លួន ៕