Monday, November 13, 2023

ចំណីខួរក្បាល

ទំនាស់អ៊ីស្រាអែលនិងប៉ាឡេស្ទីន ដំណើរទំនាក់ទំនងរបស់មនុស្សជាតិ បើគិតក្រៅរង្វង់ពង្សញាតិ គឺមានភាពស្មុគស្មាញជាងទំនាក់ទំនងសត្តនិករដទៃ ។ មូលហេតុមួយដែលធ្វើឲ្យមនុស្សទាស់គ្នាមិនឈប់ឈរ គឺការធ្វើនយោបាយ ។ បើមនុស្សមិនលុះនឹងនយោបាយពេកទេ ពិភពលោកនេះប្រហែលជាមានភាតរភាពនិងសន្តិភាពស្ងប់ស្ងាត់ច្រើន ។ ទំនាស់រវាងជនជាតិអ៊ីស្រាអែលនិងជនជាតិប៉ាឡេស្ទីន គឺជាទំនាស់ដ៏វែងអន្លាយមួយនៅក្នុងដំណើរជីវិតមនុស្សជាតិ ។ តាំងតែពីខ្ញុំធំដឹងក្តីរហូតដល់ថ្ងៃនេះ ខ្ញុំបានដឹងបានឮអំពីចម្បាំងរវាងជនជាតិទាំងពីរជារឿយៗ ។ ចម្បាំងនេះប្រហែលជាមិនចប់ត្រឹមថ្ងៃខ្ញុំស្លាប់ទេ ។ វាអាចបន្តទៅមុខជាច្រើនជំនាន់ទៀត ។ យោងតាមឯកសារប្រវត្តិសាស្ត្រមួយចំនួន ជនជាតិអ៊ីស្រាអែលនិងប៉ាឡេស្ទីន មានទំនាក់ទំនងនឹងគ្នាជាលក្ខណៈញាតិការ ដែលមានបុរសម្នាក់ឈ្មោះ អាប្រាហាំ ឬ អាហ្វ្រាម ជាបុព្វការីជន ។ អាប្រាហាំរស់នៅក្នុងតំបន់មួយឈ្មោះ ម៉េសូប៉ូតេមៀ ដែលស្ថិតនៅក្នុងប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់សព្វថ្ងៃ ។ ប្រមាណជា ២០០០ឆ្នាំមុនគ្រីស្តសករាជ អាប្រាហាំបានទទួលឱវាទពីព្រះអាទិទេព (យល់សប្តិ?) ប្រាប់ឲ្យគាត់ធ្វើដំណើរទៅកាន់ទឹកដីមួយកន្លែង ដើម្បីបង្កើតអាណាចក្រមួយឡើង ។ អាប្រាហាំមិនដឹងថាទឹកដីនោះនៅទីណាទេ ប៉ុន្តែគាត់បានធ្វើដំណើរទៅតាមអ្វីដែលព្រះអាទិទេពគូសបង្ហាញគាត់ ។ នៅទីបំផុត អាប្រាហាំបានមកដល់តំបន់មួយនៅម្តុំទឹកដីរបស់ជនជាតិ អ៊ីស្រាអែលនិងប៉ាឡេស្ទីនសព្វថ្ងៃនេះ ។ សង្ខេបប្រវត្តិសាស្ត្របុរាណនេះឲ្យខ្លីងាយយល់ នៅក្នុងដំណើរមកកាន់ទឹកដីពិសិដ្ឋរបស់អាប្រហាំ មានភរិយាគាត់ឈ្មោះ សារ៉ា (Sarah) និងស្រីបម្រើម្នាក់ឈ្មោះ ហាហ្គា (Hagar) មកជាមួយដែរ ។ សារ៉ាជាស្ត្រីអារមិនមានកូនទេ ។ ដូច្នេះ អាប្រាហាំក៏សម្រេចចិត្តរួមរក្ខជាមួយនឹងហាហ្គា ដើម្បីមានបុត្របន្តពូជពង្សវង្សត្រកូល ។ ហាហ្គាបង្កើតបានកូនប្រុសមួយមានឈ្មោះថា អ៊ីស្មាអែល (Ismael) ។ បន្ទាប់មក ព្រះអាទិទេពក៏ប្រទានឲ្យសារ៉ាមានកូនប្រុសម្នាក់ដែរមានឈ្មោះថា អ៊ីសាក់ (Isaac) ។ សង្ខេបរឿងនិទាននេះឲ្យរឹតតែខ្លីថែមទៀត អ៊ីស្មាអែល បានក្លាយទៅជាអច្ឆារិយបុព្វការីជនរបស់ជនជាតិ ប៉ាឡេស្ទីន ។ ឯ អ៊ីសាក់ ជាអច្ឆារិយបុព្វការីជនរបស់ជនជាតិ អ៊ីស្រាអែល ។ គួរកត់សម្គាល់ថា ប្រវត្តិសាស្ត្រដែលផ្អែកលើរឿងនិទាននេះ កើតមានប្រមាណជា ៤០០០ឆ្នាំកន្លងមកហើយ ។ ប៉ុន្តែ វានៅតែមានឥទ្ធិពលខ្លាំងមកលើផ្នត់គំនិតនៃជនជាតិទាំងពីរនេះ ។ ការសម្របសម្រួលគ្នានានាមិនអាចមើលរំលងប្រវត្តិសាស្ត្របុរាណនេះឡើយ ។ បើយើងយកត្រឹមយុគនៃប្រវត្តិសាស្ត្រទំនើបមកនិយាយវិញ ជនជាតិអ៊ីស្រាអែលនិងប៉ាឡេស្ទីន រងគ្រោះញឹកញាប់ជាងគេនៅលើលោកនេះ ។ ដោយហេតុតែទឹកដីដែលពួកគេរស់នៅជាចំណុចឆ្លងកាត់ ឬផ្លូវគមនាគមន៍តភ្ជាប់ទ្វីប អាហ្វ្រីក អឺរ៉ុប និង អាសុី តំបន់េនះត្រូវបានឈ្លានពានកាន់កាប់ដោយជនជាតិដទៃជាច្រើនលើកច្រើនគ្រា រហូតដល់ជនជាតិអ៊ីស្រាអែលត្រូវបានខ្ចាត់ព្រាត់ពីតំបន់នេះអស់ជាច្រើនសតវត្សរ៍ ។ ចក្រភពចុងក្រោយដែលត្រួតត្រាតំបន់នេះមានឈ្មោះថា អូតាម៉ង់ (Ottaman Empire) ។ បន្ទាប់ពីសង្គ្រាមលោកលើកទីមួយនាឆ្នាំ ១៩១៩ ចក្រភពអង់គ្លេសជាអ្នកត្រួតត្រាតំបន់នេះ ហើយក៏មានការពិភាក្សាគ្នាដើម្បីបង្កើតឲ្យមានរដ្ឋ ឬ ប្រទេសអ៊ីស្រាអែលនិងប៉ាឡេស្ទីន ។ ក៏ប៉ុន្តែ ការពិភាក្សាដើម្បីបង្កើតរដ្ឋឲ្យជនជាតិទាំងពីរនេះ មិនទទួលបានផ្លែផ្កាទេ ដោយហេតុតែមានប្រទេសជាច្រើននៅក្នុងតំបន់ជ្រៀតជ្រែក ។ បន្ទាប់ពីសង្គ្រាមលោកលើកទីពីរនាឆ្នាំ ១៩៤៥ ជនជាតិអ៊ីស្រាអែលមួយចំនួន ដែលសេសសល់អំពីអំពើមនុស្សឃាតដ៏ធំមួយនៅទ្វីបអឺរ៉ុប បានធ្វើដំណើរត្រឡប់មករស់នៅក្នុងតំបន់ប្រទាញប្រទង់នេះវិញ ហើយក៏បានប្រកាសបង្កើតប្រទេសអ៊ីស្រាអែលឡើង ។ ប្រទេសជាច្រើននៅក្នុងតំបន់មិនទទួលស្គាល់ប្រទេសអ៊ីស្រាអែលទេ ។ សង្គ្រាមរវាងប្រទេសទាំងនោះនិងអ៊ីស្រាអែលក៏បានផ្ទុះឡើងជាច្រើនលើកច្រើនគ្រាដែរ ។ សង្គ្រាមរវាងអ៊ីស្រាអែលនិងក្រុមសកម្មប្រយុទ្ធ ហាម៉ាស នាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ គឺជាការវិវត្តិនៃទំនាស់ដែលកើតមានតាំងតែពីក្រោយសង្គ្រាមលោកលើកទីពីរនោះមកម្លេះ ។ បើគិតចាប់ពីឆ្នាំ ១៩១៩ មកដល់គ្រានេះ មានការព្យាយាមបង្កើតរដ្ឋ ឬប្រទេសអ៊ីស្រាអែលនិងប៉ាឡេស្ទីនចំនួន ៥ដងហើយ ។ កិច្ចព្រមព្រៀងចុងក្រោយបានធ្វើឡើងនៅ Camp David សហរដ្ឋអាមេរិក ក្រោមអធិបតីភាពប្រធានាធិបតី Bill Clinton ។ បើយើងដកនយោបាយនិងការជ្រៀតជ្រែកពីសំណាក់ប្រទេសដទៃចេញ ជនជាតិអ៊ីស្រាអែលនិងប៉ាឡេស្ទីន ប្រហែលជាអាចរស់នៅជិតគ្នានិងមិនស្អប់ខ្ពើមគ្នាទេ ។ កត្តាធំបំផុតដែលធ្វើឲ្យជនជាតិទាំងពីរមើលមុខគ្នាមិនចំនិងបង្កជាទំនាស់ឥតឈប់ឈរ គឺការគាំទ្ររបស់ប្រទេសដទៃក្នុងនាមជួយគាំពារពួកគេ ។ វាជាទង្វើជ្រៀតជ្រែកមួយដែលភាសាអង់គ្លេសហៅថា Oxymoron ។ នៅពីក្រោយអ៊ីស្រាអែលមាន សហរដ្ឋអាមេរិក ។ នៅពីក្រោយ ប៉ាឡេស្ទីន មានអ៊ីរ៉ង់និងប្រទេសអារ៉ាប់មួយចំនួនទៀត ។ បើគ្មានអ្នកគាំពារទាំងអស់នេះនៅពីក្រោយ ដែលនាំឲ្យអ្នកដឹកនាំនៃជនជាតិអ៊ីស្រាអែលនិងប៉ាឡេស្ទីនវង្វេងធាតុ ជនជាតិទាំងពីរប្រហែលជាអាចរស់នៅជិត ឬក៏ជាមួយគ្នាដោយគ្មានផលរមាស់អ្វីឡើយ ៕

No comments:

ចំណីខួរក្បាល

នរកប្រាំបួនជាន់ ថ្មីៗនេះ ខ្ញុំបានមើលភាពយន្តឯកសារស្តីអំពីកវីដ៏ល្បីល្បាញមួយរូបរបស់ប្រទេសអ៊ីតាលី គឺលោក ដានតេ អាលីហ្គៀរី (Dante Aligieri) ។ ខ្...