ចំណីខួរក្បាល

កង្វល់ បាក់ទឹកចិត្ត និង លទ្ធផល (Stress, Depress, and Results) ថ្មីៗនេះ ឃើញមានការផ្សព្វផ្សាយតាមបណ្តាញសង្គមអំពី ជំហឺបាក់ទឹកចិត្ត (Depression) បន្ទាប់ពីមានយុវតីខ្មែរម្នាក់បានធ្វើអត្តឃាតដោយសារតែការញាំញីអំពីជំហឺនេះ ។ ជំងឺបាក់ទឹកចិត្តមានឬសគល់ចេញមកអំពី កង្វល់ ដែលភាសាអង់គ្លេសហៅថា Stress ។ កង្វល់និងទុក្ខមានលក្ខណៈប្រហាក់ប្រហែលគ្នា ។ មនុស្សគ្រប់រូបតែងរស់នៅជាមួយនឹងកង្វល់នៅក្នុងដំណើរជីវិត ហើយតែងរកមធ្យោបាយដោះស្រាយកង្វល់ទៅតាមសមត្ថភាពរៀងៗខ្លួន ។ ជាទូទៅ កង្វល់មិនផ្តល់ផលវិបាកធ្ងន់ធ្ងរមកលើជីវិតមនុស្សទេ ដរាបណាមហិច្ឆិតានិងការតស៊ូរបស់មនុស្សប្រព្រឹត្តទៅធម្មតា ។ ប៉ុន្តែ មានករណីខ្លះមនុស្សស្រាប់តែបាត់បងមហិច្ឆិតានិងការតស៊ូ ដែលជាហេតុនាំឲ្យកង្វល់រុញជីវិតឲ្យស្ថិតក្នុងស្ថានភាពបាក់ទឹកចិត្ត ។ ការសម្គាល់មនុស្សបាក់ទឹកចិត្ត មិនពិបាកទេ ប៉ុន្តែអ្វីដែលពិបាកនោះគឺការស្វែងយល់អំពីមូលហេតុដែលធ្វើឲ្យមនុស្សបាក់ទឹកចិត្ត ។ កត្តាដ៏សាមញ្ញបំផុតសម្រាប់សម្គាល់មនុស្សបាក់ទឹកចិត្តគឺការផ្លាស់ប្តូរអកប្បកិរិយា ។ ឧទាហរណ៍ មនុស្សម្នាក់ដែលធ្លាប់តែរួសរាយជាមួយនឹងមិត្តភក្តិសាច់សាលោហិត ស្រាប់តែឈប់និយាយស្តីប្រាស្រ័យទាក់ទងជាមួយនឹងនរណាទាំងអស់ដោយគ្មានហេតុផល ឬក៏ឈប់ទទួលទានអាហារតាមកាលវេលាដូចសព្វមួយដង ។ នៅពេលមានករណីបែបនេះកើតឡើងលើមនុស្សណាម្នាក់រយៈពេល ១ ឬ ២ អាទិត្យ យើងអាចសន្និដ្ឋានបានថា គេកំពុងតែរងគ្រោះដោយសារជំងឺបាក់ទឹកចិត្ត ។ មុននឹងនិយាយអំពីការព្យាបាលជំងឺបាក់ទឹកចិត្ត គួរកត់សម្គាល់ថា ជំងឺដំកាត់មានពីរប្រភេទគឺ ជំងឺផ្លូវកាយ និង ជំងឺផ្លូវចិត្ត (Physical and Mental Illnesses) ។ បាក់ទឹកចិត្តជាជំងឺផ្លូវចិត្ត ។ ដូច្នេះ ការព្យាបាលដោយថ្នាំសង្កូវមិនសូវល្អដូចការព្យាបាលតាមរយៈយុទ្ធសាស្ត្រផ្លូវចិត្តឡើយ ។ ខ្ញុំប្រើពាក្យ "មិនសូវល្អ" នៅទីនេះមិនមែនមិនឲ្យមនុស្សដែលមានជំងឺបាក់ទឹកចិត្តប្រើថ្នាំសង្កូវនោះទេ គ្រាន់តែចង់ឲ្យអ្នកជំងឺរកយុទ្ធសាស្ត្រព្យាបាលតាមរយៈផ្លូវចិត្តសិនមុននឹងឈានទៅប្រើថ្នាំពេទ្យ ។ វិធីព្យាបាលជំងឺបាក់ទឹកចិត្តដ៏ងាយស្រួលជាទីបំផុតគឺ លើកទឹកចិត្ត ។ ការប្រាស្រ័យទាក់ទងនិងសួរនាំគួបផ្សំជាមួយនឹងឱវាទ ឬយោបល់រកដំណោះស្រាយប្រកបដោយសុភវិនិច្ឆ័យ អាចជួយឲ្យអ្នករងគ្រោះដោយជំងឺបាក់ទឹកចិត្ត ជាសះស្បើយវិញបាន ។ ប៉ុន្តែ នៅពេលដែលការលើកទឹកចិត្តមិនអាចជួយឲ្យអ្នកជំងឺធូស្បើយបាន គេអាចប្រើថ្នាំព្យាបាលដោយមានការប្រុងប្រយ័ត្នជាទីបំផុត ត្បិតថ្នាំខ្លះមានប្រតិកម្ម (Side Effect) ដែលអាចជម្រុញអ្នកជំងឺធ្វើអត្តឃាត ។ ដូចជំងឺផ្លូវចិត្តដទៃដែរ បាក់ទឹកចិត្តជាជំងឺដែលពីបាកស្វែងយល់អំពីមូលហេតុ ។ យើងអាចតភ្ជាប់វាជាមួយនឹងកត្តាដទៃតាមរយៈសមតិកម្មតែប៉ុណ្ណោះ ។ បើយើងទទួលស្គាល់ថា ជំងឺបាក់ទឹកចិត្ត មានឬសគល់ចេញមកអំពីកង្វល់ នោះយើងអាចការពារវាបានដោយការកាត់បន្ថយកង្វល់ ។ កាត់បន្ថយកង្វល់ជារឿងប្រទាំងប្រទើសមួយ ព្រោះវាពាក់ព័ន្ធនឹងមហិច្ឆិតារបស់មនុស្ស ។ ដូច្នេះ សូមមិនបកស្រាយវែងឆ្ងាយទេ គ្រាន់តែចង់ចង្អុលបង្ហាញថា កង្វល់ខ្លះ មិនមានសារប្រយោជន៍ហើយថែមទាំងធ្វើឲ្យខូចសុខភាពផ្លូវចិត្តទៀត ។ ឧទាហរណ៍ ប្រៀបធៀបស្ថានភាពជីវិតយើងជាមួយនឹងអ្នកដទៃ ឬក៏ខ្វល់ខ្វាយអំពីអ្នកដទៃនិយាយដើមខ្លួនជាដើម ។ ខ្មែរមានពាក្យមួយម៉ាត់ថា៖ សន្សំរឿង ។ បើយើងឈប់សន្សំរឿង យើងនឹងកាត់បន្ថយកង្វល់បានយ៉ាងច្រើន ហើយក៏មិនសូវព្រួយអំពីជំងឺបាក់ទឹកចិត្តដែរ ។ គួរកត់សម្គាល់ដែរថា ជំងឺបាក់ទឹកចិត្ត ជាទូទៅមិនបង្កឲ្យមនុស្សធ្វើអត្តឃាតទេ ។ ប៉ុន្តែ បើបាក់ទឹកចិត្តស្ថិតនៅរ៉ាំរ៉ៃយូរ ហើយមានជំងឺមួយទៀតដែលខ្មែរហៅថាកំរោលចូល (Bipolar) មកយាយី វាអាចនាំទៅដល់អស់សង្ឃឹម (Lose Hope) ដែលជាដំណាក់ការចុងក្រោយនាំឲ្យមានការធ្វើអត្តឃាត ។ មុននឹងបញ្ចប់ ខ្ញុំសូមលើកយកផលវិបាកនៃ កង្វល់ (Stress) មកផ្តល់ជាពត៌មានសម្រាប់អ្នកដែលប្រាថ្នាចង់យល់អំពីអំពល់មួយនេះ ។ ករណីទីមួយច្រើនកើតមានលើយុវវ័យនិងមជ្ឈឹមវ័យ ។ ករណីទីពីរច្រើនកើតមានលើមជ្ឈឹមវ័យនិងមនុស្សចាស់ជរា ។ ១) កង្វល់អាចនាំទៅដល់ ការបាក់ទឹងចិត្ត អស់សង្ឃឹម និង អត្តឃាត ។ 1) Stress => Depression => Lose Hope => Suicide. ២) កង្វល់អាចនាំទៅដល់ ការបាក់ទឹកចិត្ត ស្រឺតឬដាច់សសៃឈាម និង ពិការឬស្លាប់ ។ 2) Stress => Depression => Stroke => Disable or Death. ចំណុចដែលត្រូវចាំ៖ កាត់បន្ថយកង្វល់ជាមធ្យោបាយដ៏ល្អបំផុតសម្រាប់ថែរក្សានិងគាំពារសុខភាពផ្លូវចិត្ត ៕