ចំណីខួរក្បាល

ចំណុចខ្សោយនៃ ខេមរយានកម្ម (Khmerization) នៅក្នុងសៀវភៅ សុបិននិងការពិត លោក វ៉ាន់ឌី កាអុន បានលើកឡើងថា ការធ្វើខេមរយានកម្ម ឬតម្រូវឲ្យនិស្សិតខ្មែរនៅទសវត្សឆ្នាំ ១៩៦០ សិក្សាតាមរយៈឯកសារដែលសរសេរជាភាសាខ្មែរ បានធ្វើឲ្យនិស្សិតខ្មែរសម័យនោះបាត់បង់ឱកាសទទួលបានចំណេះដឹងប្រកបដោយវិសាលភាព ។ ដោយហេតុថា គំនិតនិងទស្សនៈសុីជម្រៅជាច្រើន មាននៅតែក្នុងឯកសារជាភាសាបារាំង ការកំណត់ឲ្យនិស្សិតខ្មែររៀនតាមឯកសារជាភាសាខ្មែរ គឺហាក់ដូចជាដាក់ដែនកំណត់ចំណេះដឹងឲ្យនិស្សិតដូច្នោះដែរ ។ លោក វ៉ាន់ឌី កាអុន បានរិះគន់ថ្នាក់ដឹកនាំសម័យនោះថា មានគំនិតចង្អៀតចង្អល់ ហើយខ្វល់ត្រឹមតែការថែរក្សាអំណាចនិងឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួន ។ នៅពេលអានចំណុចនេះ ខ្ញុំនឹកឃើញដល់ព្រឹត្តិការណ៍កន្លងទៅថ្មីៗ ស្តីអំពីក្រសួងអប់រំកម្ពុជាដាក់បំរាមនិស្សិតមិនឲ្យសរសេរនិក្ខេបទពាក់ព័ន្ធនឹងដំណើរនយោបាយជាតិ និងរឿងរ៉ាវរសើបៗមួយចំនួន ។ នៅក្នុងសាកលវិទ្យាល័យភូមិនភ្នំពេញ មានសាខាមួយដែលគេហៅថា សាលាភូមិនរដ្ឋបាល ។ រដ្ឋបាលគឺពាក់ព័ន្ធនឹងនយោបាយ ។ បើមិនឲ្យនិស្សិតវែកញែករឿងនយោបាយ មិនដឹងថាតើគេបង្រៀនអំពីអ្វីវិញនៅទីនោះ ។ ទុករឿងនេះមួយឡែក ។ សូមនិយាយអំពីនិស្សិតនៅសម័យកាលលោក វ៉ាន់ឌី កាអុនវិញ ។ បន្ទាប់ពីបានអាននូវអ្វីដែលលោក វ៉ាន់ឌី កាអុនអះអាង ខ្ញុំក៏សម្រេចស្រាវជ្រាវស្វែងយល់អំពីឥស្សរជនខ្មែរមួយចំនួន ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងវិស័យវប្បធម៌និងអក្សរសាស្ត្រខ្មែរនៅនាគ្រានោះ ។ មានឥស្សរជនខ្មែរមួយចំនួននាសម័យនោះ ដែលមានឈ្មោះបោះសម្លេងខ្ទរខ្ទាជាងគេ ហើយពួកគេសុទ្ធតែឆ្លងកាត់ការសិក្សាមុនការបង្កើតខេមរយានកម្ម ។ ឥស្សរជនទាំងនោះមានជាអាទ៍ លោក កេង វ៉ាន់សាក់ លោក វណ្ណ មូលីវណ្ណ សម្តេចសង្ឃរាជ ជួន ណាត និង ធម្មបាល ខៀវ ជុំ ។ ក្រៅអំពីលោក វណ្ណ មូលីវណ្ណ ដែលសិក្សាផ្នែកស្ថាបត្យកម្ម ឥស្សរជនបីរូបផ្សេងទៀតសុទ្ធតែជាអ្នកសិក្សាផ្នែកអក្សរសាស្ត្រនិងវប្បធម៌ខ្មែរ ។ បើយើងសង្កេតមើលសមិទ្ធផលដែលបន្សល់ដោយឥស្សរជនទាំងបីរូប យើងឃើញមានលក្ខណៈពិសេសម្យ៉ាងម្នាក់ ។ លក្ខណៈពិសេសទាំងនោះបានធ្វើឲ្យមានទំនាស់របកគំហើញរហូតដល់សព្វថ្ងៃ ។ យើងអាចវាយតម្លៃលើទំនាស់របកគំហើយនេះថា ជាលទ្ធផលនៃការស្រាវជ្រាវដោយគ្មានការរិតត្បិតអំពីខេមរយានកម្ម ។ ប្រសិនបើកត្តានេះមានភាពត្រឹមត្រូវ នោះការអះអាងរបស់លោក វ៉ាន់ឌី កាអុន ក៏មានភាពត្រឹមត្រូវដែរ ។ សព្វថ្ងៃនេះ ក្បួនច្បាប់ប្រើប្រាស់និងសរសេរភាសាខ្មែរ គឺយកលំនាំតាមតែរបកគំហើញរបស់សម្តេចសង្ឃ ជួន ណាត តែប៉ុណ្ណោះ ។ ឯរបកគំហើញរបស់លោក កេង វ៉ាន់សាក់ និង ធម្មបាលោ ខៀវ ជុំ មិនត្រូវបានយកមកប្រើទេ ទោះបីលោកទាំងពីរបានផ្តល់ហេតុផលសមរម្យ ឬត្រឹមត្រូវយ៉ាងណាក៏ដោយ ។ នេះគឺមិនខុសអ្វីអំពីខេមរយានកម្ម ដែលគូសបន្ទាត់ឲ្យនិស្សិតដើរតាមគន្លងចង្អៀតចង្អល់មួយដែលភាសាអង់គ្លេសហៅថា Dogmatism ។ ដើម្បីឲ្យក្បួនច្បាប់វេយ្យករណ៍ និងការសរសេរអក្សរសាស្ត្រខ្មែរមានវិសាលភាពធំទូលាយ យើងគួរសើរើយករបកគំហើញរបស់ឥស្សរជនទាំងបីរូបមកផ្គុំគ្នា ហើយសម្រាំងយកអ្វីដែលមានប្រយោជន៍មកប្រើ ជាជាងបណ្តោយឲ្យអ្វីដែលយើងមានបាត់បង់ទៅវិញ ។ សំនេរឆ្លែក ចំនែក ចំនុចថ្មី ចំនាំន័យ ចំនេញ ចំនូលពាក្យ ចំនាយពេល ជុំនំ ផ្គុំសំនាក សំនៅជាក់ សំនល់ ខ្វល់សួរនាំ ។ សុំសួរមិត្តអ្នកអាន ដែលជាគ្រូបង្រៀនភាសាឬអក្សរសាស្ត្រខ្មែរនូវសំណួរមួយ ។ បើមានកូនសិស្សសរសេរកំណាព្យមួយវគ្គខាងលើនេះយកមកឲ្យកែ តើមានពាក្យប៉ុន្មានម៉ាត់ដែលខុស? ហើយកំហុសទាំងនោះជាកំហុសវេយ្យករណ៍ ឬក៏ អក្ខរាវិរុទ្ធ ។ បើអាចសរសេរពន្យល់បំភ្លឺខ្លះៗនៅក្នុងប្រអប់មតិ ដើម្បីជាប្រយោជន៍ដល់ការសិក្សាអក្សរសាស្ត្រខ្មែរ ខ្ញុំសូមអរគុណជាពន្លឹក ៕