ចំណីខួរក្បាល

ជ្រុលក្បាលក្រពើ ក្បាលក្រពើ ជាផ្នែកមួយនៃរទេះគោ ឬក្របី ដែលខ្មែរយើងបច្ចុប្បន្នស្ទើរតែឈប់ប្រើប្រាស់ទៅហើយ ។ រូបរទេះនេះ មានឆ្លាក់នៅលើជញ្ជាំងប្រាសាទមួយចំនួន ។ គ្រឿងផ្គុំសំខាន់ៗនៃរទេះគោមានជាអាទ៍ នឹម ទូក ប្រែក ភ្លៅ និង កង់ ។ នៅចំណុចដែលទូករទេះទាំងពីរជួបគ្នាដែលស្ថិតនៅពីក្រោមនឹម គេហៅថា ក្បាលក្រពើ ។ រទេះខ្លះ គេមន្ថែម ចន្ទោល ដែលស្ថិតនៅពីលើក្បាលក្រពើនិងមានរាងងលយទៅមុខ ។ នៅពេលមានមនុស្សណាម្នាក់ធ្វើកិច្ចការរហន់ប្រញិបប្រញាប់ ចាស់ៗខ្មែរយើងតែងព្រមានថា៖ កុំលឿនហួសចន្ទោល ឬ ប្រយ័តខូចការ ។ ជ្រុលក្បាលក្រពើ ក៏មានន័យប្រហាក់ប្រហែលនឹង លឿនហួសចន្ទោលដែរ គ្រាន់តែវាសំដៅលើទង្វើដែលបានប្រព្រឹត្តិរួចហើយ ។ អ្នកដែលធ្លាប់បររទេះទៅដឹកអុស ឬស្វែងរកអនុផលព្រៃឈើ តែងតែសង្កេតឃើញថា ផ្លូវដែលយើងបររទេះនោះ កន្លែងខ្លះមានដើមឈើដុះអមសង្ខាង ។ ដូច្នេះ បើយើងបញ្ជាគោឬក្របីឲ្យអូសរទេះចូលខុសច្រក យើងមិនអាចបត់មកក្រោយវិញបានទេ គឺត្រូវបង្ខំចិត្តបររទេះឲ្យដល់ទីវាលសមស្របមួយ ទើបអាចវិលមកកាន់កន្លែងដើមវិញបាន ។ ចាស់ៗខ្មែរយើងហៅកំហុសនេះថា៖ ជ្រុលក្បាលក្រពើ គឺសំដៅលើក្បាលក្រពើរទេះដែលយើងបរចូលជ្រុលជ្រួសហួសខុសច្រកនេះឯង ។ ស្រដៀងគ្នានេះដែរ នៅពេលយើងសង្កេតមើលទង្វើរបស់មនុស្ស ស្ថានភាពជ្រុលក្បាលក្រពើគឺតែងកើតមានជារឿយៗ ។ ប៉ុន្តែ អ្វីដែលគួរឲ្យកត់សម្គាល់នោះ គឺថាក្បាលក្រពើមនុស្សអាចបត់ត្រឡប់មករកផ្លូវត្រូវវិញពេលណាក៏បានដែរ មិនចាំបាច់ដើរតាមទង្វើដែលខុសនោះឲ្យទាល់តែអស់ចិត្តទេ ។ អ្នកដែលធ្លាប់អានសំណេរខ្ញុំ ប្រហែលជារំពឹងចង់ឃើញរឿងនយោបាយភ្ជាប់ជាមួយនឹងរឿងជ្រុលក្បាលក្រពើនេះហើយ ។ ដូច្នេះ កុំឲ្យខាតពេល ចាប់ផ្តើមតែម្តងទៅ ។ បន្ទាប់ពីទទួលបានលទ្ធផលអំពីការស្ទង់មតិមួយនាឆ្នាំ ២០១៦ ដែលបញ្ជាក់ថា គណៈបក្សប្រជាជនមិនអាចឈ្នះការបោះឆ្នោតនៅឆ្នាំ ២០១៨ទេ ប្រសិនបើគណៈបក្សសង្គ្រោះជាតិមានសិទ្ធិប្រកួតដោយសេរី គេសង្កេតឃើញថា គណៈបក្សសង្គ្រោះជាតិត្រូវបានកំចាត់ចេញពីឆាកនយោបាយបាត់ស្រមោល ។ មធ្យោបាយកំចាត់គណៈបក្សសង្គ្រោះជាតិ គឺអាចនិយាយបានថា មានល្បឿនលឿនហួសចន្ទោល ដែលបង្កឲ្យរទេះគោកម្ពុជាជ្រុលក្បាលក្រពើទៅទើនៅចន្លោះគុម្ពឬស្សីស្រុកនិងគុម្ពឬស្សីព្រៃ ។ ដើម្បីកែខៃបររទេះឲ្យផុតឧបសគ្គ ទាំងគោ ទាំងអ្នកបរ ប្រហែជាត្រូវមុតបន្លាខ្លះហើយ ។ ទុកការលេងសើចមួយកណ្តុប និយាយអំពីបញ្ហាជ្រុលក្បាលក្រពើនៅក្នុងដំណើរនយោបាយនៃប្រទេសកម្ពុជា គឺស្ថិតនៅត្រង់ចំណុចមួយនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញដែលចែងថា៖ ប្រទេសកម្ពុជាប្រកាន់យកលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស ។ ពាក្យ ពហុបក្ស មានន័យថា លើសពីមួយ ។ ដូច្នេះ នៅពេលដែលរដ្ឋាភិបាល រដ្ឋសភា និងព្រឹទ្ធសភាស្ថិតនៅក្រោមអំណាចនៃបក្សតែមួយ វាបង្កឲ្យមានបញ្ហាជាមួយនឹងបញ្ញតិដែលបានចែងនៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ។ នៅក្នុងភាសាអង់គ្លេសគេហៅស្ថានភាពបែបនេះថា Unconstitutional ឬ ខុសរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ។ ដើម្បីកែតម្រូវឲ្យស្របតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ វាទាល់តែមានការបោះឆ្នោតសាឡើងវិញ ដើម្បីផ្តល់ឱកាសឲ្យគណៈបក្សណាមួយទទួលបានអាសនៈមួយឬពីរនៅក្នុងរដ្ឋសភា ។ នេះគឺជារឿងឈឺក្បាលមួយសម្រាប់គណៈបក្សប្រជាជន ដែលខំប្រឹងប្រែងប្រើគ្រប់ឧបាយកលដើម្បីឈ្នះឆ្នោត ប៉ុន្តែចង្រៃអ្វីទេវតាមិនជួយបែរជាបណ្តោយឲ្យឈ្នះដាច់រហូតដល់ជ្រុលក្បាលក្រពើទៅវិញ ។ ឥឡូវនេះ អ្វីៗវាបានកន្លងហួសអស់ទៅហើយ ។ អង្ករបានក្លាយទៅជាបាយហើយខ្លោចទៀត ។ បើចង់បានបាយល្អហូប មានតែបង្កាត់ភ្លើង លាងអង្ករ ហើយដាំបាយនោះសាថ្មីតែប៉ុណ្ណោះ ៕