ចំណីខួរក្បាល

ពិការញាណអូទីហ្សឹម (Autism) ៤ នេះជាអត្ថបទទី ៤ហើយ ដែលខ្ញុំសរសេរអំពីពិការញាណអូទីហ្សឹម ។ ភាពងប់ងល់ (Obsess) ជាមួយនិងអាការរោគអូទីហ្សឹមនេះ បានធ្វើឲ្យអ្នកផ្ទះខ្ញុំគិតថា ខ្ញុំប្រហែលជាមនុស្សរងគ្រោះរស់ជាមួយនឹងអាការរោគអូទីហ្សឹម ។ តាមពិត ខ្ញុំរស់ជាមួយនឹងកិច្ចពិភាក្សាពិការញាណមានរយៈពេលជិត ៣០ឆ្នាំហើយ ។ ខ្ញុំបានភពប្រសព្វជាមួយនឹងកិច្ចពិភាក្សាអំពី ADHD, Autism, and Down Syndrome តាំងតែពីឆ្នាំ ១៩៩៦ មកម្លេះ ។ ក្នុងចំណោមពិការញាណធំៗទាំងបី នៅមានមែកធាងតូចៗរបស់វាតទៅទៀត ។ ក៏ប៉ុន្តែ អូទីហ្សឹម គឺជាសតិបញ្ញារោគមួយ ដែលមានលក្ខណៈស្មុគស្មាញពិសេសពិបាកយល់ និងគួរឲ្យចង់ស្វែងយល់ ។ វាធ្វើឲ្យមនុស្សបាត់បង់ម្ចាស់ការលើអាកប្បកិរិយារបស់ខ្លួនផង និងលាក់បំបាំងសក្តានុពលរបស់មនុស្សផង ។ តាមពិត ខ្ញុំមិនសូវជាចាប់អារម្មណ៍ជាមួយនឹងអាការរោគពិការញាណទេ ដ្បិតខ្ញុំគិតថាមនុស្សណាក៏កើតមកពិការញាណដែរ គ្រាន់តែតិចហើយនិងច្រើន ។ ក៏ប៉ុន្តែ ទិដ្ឋិរបស់ខ្ញុំទាក់ទងនឹងពិការញាណបានផ្លាស់ប្តូរ បន្ទាប់ពីជួបនឹងយុវនារីដ៏ស្រស់សោភាមួយរូប ។ នាងជាមនុស្សពិការញាណអូទីហ្សឹម ដែលចូលមករៀបរាប់រឿងរ៉ាវជីវិតរបស់នាង ក្នុងនាមជាមនុស្សរស់ជាមួយអាការរោគអូទីហ្សឹម នៅចំពោះមុខគណកម្មាធិការសិក្សាស្រាវជ្រាវមួយ ។ ឆ្លើយតបទៅនឹងសំណួរ ថាតើនាងប្រាថ្នាឲ្យមនុស្សជុំវិញខ្លួននាងធ្វើដូចម្តេច ដើម្បីជួយសម្រួលដល់ការរស់នៅរបស់នាង ។ ចម្លើយដ៏ខ្លីរបស់នាងគឺ៖ នាងប្រាថ្នាឲ្យមនុស្សជុំវិញខ្លួននាង ព្យាយាមយល់អំពីនាងឲ្យបានប្រសើរបន្តិច (I wish people around me understand me better.) ។ គួរបញ្ជាក់ថា យុវតីនោះរៀនបានខ្ពង់ខ្ពស់ និងមានរូបឆោមល្អល្អាច់ណាស់ ។ បើនាងមិននិយាយថា នាងជាមនុស្សរស់ជាមួយនឹងអាការរោគ អូទីហ្សឹម គ្មានអ្នកណាអាចមើលដឹងឡើយ ។ អ្វីដែលជារឿងអកុសលសម្រាប់នាង គឺនាងមិនអាច ឬពិបាកសម្របខ្លួនឲ្យចុះសម្រុងនៅក្នុងសង្គម ។ រឿងរបស់នាងនិងរឿងប្រលោមលោក មិនចុះសម្រុងនឹងជីវិត មានស្ថានភាពប្រហាក់ប្រហែលគ្នា ។ គឺរឿងរបស់យុវតីនេះហើយ ដែលនាំឲ្យខ្ញុំត្រឡប់ទៅគាស់កកាយពត៌មាននានាពាក់ព័ន្ធនឹងពិការញាណ ដែលបានកប់នៅក្នុងខួរក្បាលខ្ញុំជាងពីរទសវត្សរ៍កន្លងទៅនេះ ។ អាការរោគអូទីហ្សឹម ចែកចេញជាបីកម្រិតគឺ៖ ស្រាល មធ្យម និង ធ្ងន់ ។ អត្ថបទនេះ ខ្ញុំផ្តោតតែទៅលើកម្រិត មធ្យម ទេ ដ្បិតវាហាក់ដូចជាបង្កប់នូវអាថ៌កំបាំងច្រើននៅក្នុងដំណើរលូតលាស់របស់មនុស្ស ។ តាមស្ថិតិមួយដែលខ្ញុំបានប្រទះកាលពីប៉ុន្មានឆ្នាំមុន អូទីហ្សឹម បង្កទុក្ខកង្វល់ដល់ជីវិតមនុស្សប្រមាណជា ១ កណ្តក់សញ្ញា ៤ ភាគរយ ។ ក៏ប៉ុន្តែស្ថិតិនេះ មិនបង្ហាញទិន្នន័យពេញលេញទេ ដ្បិតការសិក្សាអំពីអូទីហ្សឹមមិនទាន់ទូលំទូលាយ ហើយអ្នកជម្ងឺដែលគេយកមកបញ្ចូលក្នុងទិន្នន័យនេះ ភាគច្រើនគឺស្ថិតនៅក្នុងកម្រិតធ្ងន់ ។ បើយើងបូកបញ្ចូលកម្រិតស្រាលនិងមធ្យមផង វាអាចមានចំនួនពី ៤ ទៅ ៥ ភាគរយ ។ ដូច្នេះ ក្នុងចំណោមមនុស្ស ១០០នាក់ យ៉ាងហោចណាស់ក៏មាន ៤នាក់ កើតមកជាមួយនឹងអាការរោគ អូទីហ្សឹម ។ ការកត់សម្គាល់ ឬធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យអូទីហ្សឹម គឺងាយស្រួលនៅអំឡុងពេលមនុស្សមានអាយុពី ១ ទៅ ៣ឆ្នាំ ។ រោគសញ្ញាមួយដែលមនុស្សទូទៅអាចកត់សម្គាល់អាការរោគ អូទីហ្សឹម ដោយមិនចាំបាច់ទៅពឹងពាក់អ្នកឯកទេស គឺការក្រចេះនិយាយ ។ កុមារអូទីហ្សឹម ជាពិសេសក្មេងប្រុស អាចនឹងមិនចេះនិយាយរហូតដល់អាយុបីឆ្នាំ ។ នៅក្នុងភាសាអង់គ្លេសគេហៅប្រការនេះថា Delayed Developmet (លូតលាស់យឺត) ។ ប្រការមួយទៀតគឺការគ្រញែងខ្លួនញឹកញាប់ និងធ្វើចលនាជារឿយៗដែលភាសាអង់គ្លេសហៅថា Excitable (ញញាក់ញញ័រដូចស្វាឃើញចេកទុំ) ។ ដូច្នេះ បើកុមារលូតលាស់ចូលដល់ខួបទីពីរហើយមិនទាន់ចេះនិយាយ និងមានអាការចលនាដូចរៀបរាប់ខាងលើ យើងគួរសន្មត់ថា វាអាចមានផលវិបាកជាមួយនឹងអូទីហ្សឹម ។ មូុលហេតុដែលយើងត្រូវធ្វើដូច្នេះ ពីព្រោះកុមារអូទីហ្សឹម ត្រូវការជំនួយគាំពារពិសេសនៅក្នុងដំណើរជីវិតមិនដូចកុមារដទៃទេ ។ នៅសហរដ្ឋអាមេរិក ច្បាប់មិនអនុញាតិឲ្យយកកុមារអាយុក្រោម ៥ឆ្នាំ ទៅធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យដើម្បីបញ្ជាក់អំពីអូទីហ្សឹមឡើយ ។ នៅប្រទេសដទៃក៏ប្រហែលជាដូចគ្នា ។ ដូច្នេះ បើយើងរង់ចាំបញ្ជាក់អាការរោគឲ្យបានជាក់លាក់ វាអាចយឺតពេលនៅក្នុងការបណ្តុះបណ្តាលកុមារ ក៏ដូចជាធ្វើអន្តរាគមនានាដើម្បីជួយពង្រឹកការលូតលាស់ ។ កុមារអូទីហ្សឹម មាននិន្នាការអត្តចរិតឆ្ពោះទៅរក អវិជ្ជមាននិយម នៅក្នុងដំណើរជីវិត ។ យើងអាចនិយាយថា កុមារណាក៏មានអត្តចរិតទោរទៅរកអវិជ្ជមាននិយមដែរ ប្រសិនបើយើងមិនតម្រែតម្រង់វា ។ ក៏ប៉ុន្តែ កុមារអូទីហ្សឹម មានចរិតរឹងត្អឹងមិនងាយបត់បែនឡើយ បន្ទាប់ពីវាទទួលយកកត្តាឬក៏ការអនុវត្តិអ្វីមួយនៅក្នុងដំណើរជីវិត ថាជាប្រក្រតីភាព (Daily Routine or Norms) ។ ឧទាហរណ៍ បើម្តាយជាអ្នកនាំវាអានសៀវភៅរៀងរាល់ល្ងាច សមាជិកគ្រួសារដទៃនាំវាអាន វានឹងបដិសេធមិនអានជាមួយឡើយ ។ បើចង់ឲ្យវាអានជាមួយនឹងអ្នកផ្សេង នៅក្នុងករណីម្តាយមិននៅផ្ទះ លុះត្រាណាតែយើងប្រាប់ហេតុផលនឹងទទួលបានការយល់ព្រមជាមុន ។ គឺភាពរឹងត្អឹងពិបាកបត់បែនអាកប្បកិរិយានេះហើយ ដែលធ្វើឲ្យមនុស្សរស់ជាមួយនឹងអាការរោគអូទីហ្សឹម ពិបាកសម្របខ្លួនឲ្យចុះសម្រុងជាមួយនឹងសង្គមខាងក្រៅ ។ យោងតាមរឿងរ៉ាវនានា (Testimonies) ដែលពណ៌នាដោយអ្នកអាណាព្យាបាលកុមារអូទីហ្សឹម ក៏ដូចជាមនុស្សរស់ជាមួយនឹងអាការរោគអូទីហ្សឹម កត្តាមួយចំនួនដែលនាំទៅរកផលវិបាកនៅក្នុងជីវិត គឺហាក់ដូចជាមានទម្រង់ (Patterns) ដែលយើងអាចយកមកផ្គុំគ្នាដើម្បីស្វែងយល់ ថាតើហេតុអ្វីបានជាការបណ្តុះបណ្តាល និងចិញ្ចឹមមនុស្សរស់ជាមួយនឹងអូទីហ្សឹម ជួបប្រទះឧបស័គ្គច្រើន ។ ១) ចំណាប់អារម្មណ៍ (Interest)៖ ជាទូទៅ ការផ្តួចផ្តើមអាកប្បកិរិយារបស់កុមារ ចាប់ផ្តើមអំពីការចាប់អារម្មណ៍លើរបស់ ឬសកម្មភាពអ្វីមួយ ។ ឧទាហរណ៍ មើលកុននៅក្នុងទូរទស្សន៍ អាយហ្វូន ឬ អាយផេត ។ បន្ទាប់ពីជ្រើសរើសយករឿង ឬសកម្មភាពអ្វីមួយមកអនុវត្តិ កុមារអូទីហ្សឹមនឹងផ្តោតតែទៅលើរឿង ឬសកម្មភាពមួយនោះដដែលជាដដែលមិនងាយផ្លាស់ប្តូរឡើយ ។ ភាសាអង់គ្លេសហៅថា Repetitive Activity ។ ២) ទម្លាប់ (Habit)៖ សកម្មភាព ដូចជាធ្វើអ្វីមួយដដែលៗយូរទៅ វានឹងក្លាយទៅជាទម្លាប់ ។ សម្រាប់កុមារអូទីហ្សឹម នៅពេលដែលវាចាប់យកទង្វើអ្វីមួយមកធ្វើជាទម្លាប់ ការបង្វិលអារម្មណ៍វាឲ្យទៅធ្វើអ្វីផ្សេងគឺមិនងាយទេ ។ ឧទាហរណ៍ បើវាធ្លាប់មើល អាយផេត រៀងរាល់ថ្ងៃបន្ទាប់ពីត្រឡប់មកពីសាលារៀន ប្រសិនបើយើងបញ្ឈប់ទម្លាប់នោះដើម្បីឲ្យវាអានសៀវភៅ ឬធ្វើអ្វីផ្សេង វានឹងកើតទុក្ខមិនសុខចិត្តទាល់តែសោះឡើយ ។ ពាក់ព័ន្ធនឹងទម្លាប់នេះ ប្រសិនបើវាធ្លាប់ប្រើរបស់អ្វីមួយ វាមិនងាយនឹងលះបង់របស់នោះទេ ទោះបីជាយើងយករបស់ដូចគ្នាថ្មីមួយទៀងមកផ្លាស់ប្តូរ ក៏វាមិនព្រមដែរ ។ បើរបស់វាប្រើខូច ហើយចាំបាច់ត្រូវតែប្តូរយករបស់ថ្មីមួយទៀត គប្បីពន្យល់ហេតុផលឲ្យទាល់តែវាយល់ ទើបវាសុខចិត្តប្រើរបស់ថ្មី ។ នៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌទម្លាប់នេះដែរ ប្រសិនបើកុមារអូទីហ្សឹម យល់ព្រមទទួលយកសកម្មភាពអ្វីមួយមកអនុវត្តិ វានឹងធ្វើកិច្ចការនោះជាប្រចាំដោយមិនចាំបាច់នរណាដាស់តឿនវាទេ ។ ៣) អាកប្បកិរិយា (Behavior)៖ ចំណាប់អារម្មណ៍ ទម្លាប់ បន្ទាប់មកគឺ អាកប្បកិរិយា ។ កុមារអូទីហ្សឹមមានអាកប្បកិរិយាចម្លែកនិងពិបាកយល់ច្រើន ។ អៀនប្រៀន មិនចូលចិត្តភាពអ៊ូរអ ឬក៏ខ្លាចខុសរឿងជាដើម ។ អាកប្បកិរិយាខ្លះកើតចេញពីចំណាប់អារម្មណ៍និងទម្លាប់ ។ អាកប្បកិរិយាខ្លះទៀតកើតចេញពីកំណើតមកតែម្តង ។ ចំណុចសំខាន់មួយនៅក្នុងអាកប្បកិរិយារបស់កុមារអូទីហ្សឹម គឺភាពទន់ជ្រាយ (Sensitivity) ។ កុមារអូទីហ្សឹមមានអាកប្បកិរិយា និងឥរិយាបទទន់ជ្រាយងាយរងផលប៉ះពាល់ណាស់ (Very susceptible to adversity) ។ ឥរិយាបទទន់ជ្រាយងាយរងផលប៉ះពាល់នេះ គឺជាកត្តាស្លាប់រស់មួយដែលអាចសម្រេចជោគវាសនាមនុស្សអូទីហ្សឹម ថាតើជីវិតនាថ្ងៃអនាគតនឹងមានភ័ព្វ ឬអភ័ព្វ ។ គួរកត់សម្គាល់ដែរថា នៅក្នុងក្របខណ្ឌនៃភាព "ទន់ជ្រាយ" នេះ កុមារអូទីហ្សឹមរមែងជ្រើសរើសមនុស្សម្នាក់នៅក្នុងគ្រួសារ មកធ្វើជាបង្អែកដែលភាសាអង់គ្លេសហៅថា Role model or Confidant (មនុស្សដែលទុកចិត្ត) ។ កុមារអូទីហ្សឹមជាទូទៅ ប្រព្រឹត្តិតាម ឬក៏ស្វែងរកដំបូន្មានពីសំណាក់មនុស្សដែលគេផ្តល់ទំនុកចិត្តឲ្យ ច្រើនលើសលុប ។ ដូច្នេះ តួនាទីរបស់មនុស្សដែលទទួលបានទំនុកចិត្តខ្ពស់នេះ ក៏ជាកត្តាស្លាប់រស់មួយដែរ នៅក្នុងការបណ្តុះបណ្តាលអត្តចរិតរបស់មនុស្សអូទីហ្សឹម ។ ៤) ទទួលស្គាល់ភាវត្រឹមត្រូវ (Accepting Norms)៖ នៅក្នុងសង្គមមនុស្ស យើងរស់នៅក្រោមការគ្រុបគ្រងនៃច្បាប់ទម្លាប់សង្គមដែលភាសាអង់គ្លេសហៅថា Social Norms ។ ថ្វីដ្បិតតែមនុស្សទូទៅគោរពច្បាប់ទម្លាប់សង្គម ក៏មានមនុស្សខ្លះប្រព្រឹត្តិខុស ឬក៏ផ្ទុយអំពីច្បាប់ទម្លាប់សង្គមដែរ ។ ឧទាហរណ៍ យកកាំភ្លើងទៅបាញ់គេឯងនៅក្នុងទីផ្សារ ឬក៏បំផ្លិចបំផ្លាញទ្រព្យសម្បត្តិសាធារណជាដើម ។ ដូចដែលខ្ញុំបានលើកឡើងខាងលើ ។ អត្តចរិតកុមារអូទីហ្សឹម ហាក់ដូចជាមានទំនោរទៅរកអវិជ្ជមាននិយម ។ ដូច្នេះ សកម្មភាពផ្ទុយនឹងច្បាប់ទម្លាប់សង្គម (Anti-social behaviors)ជាទូទៅរមែងទទួលបានចំណាប់អារម្មណ៍ខ្ពស់ពីសំណាក់កុមារអូទីហ្សឹម ។ ប្រការនេះ ប្រសិនបើមិនមានការបន្ទុចបង្អាក់ (Interrupt or Divert)នៅក្នុងដំណើរ ចំណាប់អារម្មណ៍ ទម្លាប់ និង អាកប្បកិរិយា ទេ វានឹងឈានចូលទៅដល់ ទទួលស្គាល់ភាវត្រឹមត្រូវ (Accepting Norms) ។ នៅពេលដែលផ្នត់គំនិតអវិជ្ជមានណាមួយត្រូវបានកុមារអូទីហ្សឹមទទួលស្គាល់ថា ជាភាវត្រឹមត្រូវ ការអប់រំណែនាំឲ្យវាកែប្រែចិត្តគំនិត គឺពិបាកមិនខុសអំពី សុីសុីហ្វុស (Sisyphus) លីដុំថ្មឡើងទៅលើកំពូលភ្នំឡើយ ។ វាជាការព្យាយាមមួយ ដែលពិបាកនឹងរកជោគជ័យឃើញ ។ សង្ខេបមកវិញ ការអប់រំបណ្តុះបណ្តាលកុមារអូទីហ្សឹម គឺត្រូវសង្កេតឲ្យបានដិតដល់ជាប្រចាំ ។ សកម្មភាព ឬអត្តចរិតអវិជ្ជមាន ដែលយើងមិនចង់ឲ្យដិតជាប់នៅក្នុងផ្នត់គំនិត គឺចាំបាច់ត្រូវតែបន្ទុចបង្អាក់ ឬក៏បង្វែបង្វិលបំបរបង់នៅក្នុងដំណាក់កាលទី ១ ទី ២ ឬ ទី ៣ ។ នៅពេលភាវអវិជ្ជមានឈានចូលដល់ដំណាក់កាលទី ៤ ការកែប្រែផ្នត់គំនិតគឺពិបាកនឹងធ្វើណាស់ សម្រាប់មនុស្សអូទីហ្សឹម ។ ដូចគ្នាដែរ នៅពេលដែលកុមារចម្រើនវ័យលើស ១៨ឆ្នាំ ការអប់រំចិត្តនិងផ្នត់គំនិតឲ្យឃ្លាតចេញអំពីភាវអវិជ្ជមាននានាក៏លំបាកនឹងធ្វើ ។ ដូច្នេះ ពេលវេលាមូលដ្ឋាន សម្រាប់តម្រង់ទិសដៅជីវិតរបស់មនុស្ស ដែលរស់ជាមួយនឹងអាការរោគអូទីហ្សឹម មានមិនច្រើនទេ ។ មុននឹងបញ្ចប់អត្ថបទនេះ ខ្ញុំសូមនិយាយអំពីចំណុចដ៏សំខាន់មួយពាក់ព័ន្ធនឹងការថែទាំគាំពារកុមារអូទីហ្សឹម ។ នៅក្នុងសង្គមខ្មែរ ការវាយប្រដៅកូនក្មេងដើម្បីហាត់ពត់លត់ដំអត្តចរិតរបស់វា ដែលភាសាអង់គ្លេសហៅថា Corporal punishment គឺជាការអនុវត្តិតជំនាន់ (Acceptable Norms) ។ សម្រាប់កុមារអូទីហ្សឹម ការប្រើអំពើហឹង្សា ដោយកាយក្តី ដោយវាចាក្តី ដោយចិត្តក្តី គឺមិនប្រាកដថា អាចអូសទាញវាឲ្យដើរទៅរកផ្លូវដែលយើងចង់ឲ្យវាទៅនោះទេ ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ វាអាចនឹងផ្តល់លទ្ធផលផ្ទុយពីអ្វីដែលយើងចង់បាន ។ នៅក្នុងភាសាអង់គ្លេស គេហៅថា Adverse Effects ។ ឧទាហរណ៍ បន្ទាប់ពីរងការវាយប្រដៅជាប្រចាំ ឥទ្ធិពលនៃការវាប្រដៅនោះនឹងដក់ជាប់ក្នុងផ្នត់គំនិតរបស់កុមារអូទីហ្សឹម ចាប់ពីដំណាក់កាលទី ១ ដល់ទី ៤ ដែលនៅទីបំផុតត្រូវបានទទួលស្គាល់ថា "ជាភាវត្រឹមត្រូវ" (Acceptable Norms) ។ នៅពេលកុមារអូទីហ្សឹមទទួលស្គាល់ថា អំពើហឹង្សា ជាភាវត្រឹមត្រូវសម្រាប់ប្រដែប្រដៅមនុស្ស វានឹងប្រើវិធីនោះទៅលើមនុស្សដទៃ ដែលមានទំនាក់ទំនងជាមួយវា ។ បើជាកូនសិស្ស វាអាចក្លាយទៅជាអ្នកលេង (Bully) ។ ផ្នត់គំនិតហឹង្សានិយមនេះ ក៏អាចរាលដាលទៅភពប្រសព្វ ជាមួយនឹងប្រពន្ធកូនថែមទៀតផង ។ មនុស្សអូទីហ្សឹម អាចវាយដំច្រំធាក់ប្រពន្ធកូន នៅពេលដែលអ្នកទាំងនោះធ្វើអ្វីមួយឃ្នើសចិត្ត ។ លទ្ធផលក្រឡាប់ចាក់មួយទៀតដែលអំពើហឹង្សាធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ផ្នត់គំនិតកុមារអូទីហ្សឹម គឺការចុះចាញ់ (Submissive attitude) ។ ពេលខ្លះ កុមារអូទីហ្សឹមដែលរងការវាយប្រដៅជាប្រចាំ អាចក្លាយទៅជាមនុស្សចុះចាញ់ គ្មានទឹកចិត្តប្រឈមតតាំង ជាមួយនឹងការបំពារបំពានមកលើផ្លូវកាយនិងផ្លូវចិត្ត ពីសំណាក់អ្នកដទៃទេ ។ លទ្ធផលចុងក្រោយ កុមារអូទីហ្សឹមអាចក្លាយទៅជាគោលដៅនៃការមាក់ងាយ (Bullying target) ពីសំណាក់មនុស្សផងទាំងពួង ។ សម្រាប់ក្មេងឬមនុស្សស្រីដែលមានអាការរោគអូទីហ្សឹម ផលប៉ះពាល់ទៅលើអត្តចរិតក៏ដូចគ្នាទៅនឹងមនុស្សប្រុសដែរ គ្រាន់តែផ្ទុយអាកប្បកិរិយា (Reverse Condition) ។ កុមារីភាគច្រើនទទួលយកការចុះចាញ់ (Submissive attitude) មកធ្វើជាបង្អែក ។ ករណី "អ្នកលេង" នៅក្នុងជីវិតកុមារីអូទីហ្សឹម មិនសូវមានទេ ។ ជារឿយៗ យើងរមែងបានជួបនឹងករណីមនុស្សស្រីត្រូវបានប្តី ឬគូសង្សារវាយធ្វើបាប ក៏ប៉ុន្តែមិនព្រមចាកចេញគេចអំពីអំពើហឹង្សានោះឡើយ ទោះបីជាមានអន្តរាគមនិងជំនួយគាំពារពីសំណាក់ញាតិមិត្ត ច្រើនយ៉ាងណាក៏ដោយ ។ ផ្នត់គំនិតចុះចាញ់និយម (Submissive Syndrome) នេះ ប្រៀបបានទៅនឹងគុកងងឹត ដែលបិទមិនឲ្យជនរងគ្រោះសម្លឹងរកហេតុផលឃើញ ។ និយាយអំពី អូទីហ្សឹម នៅក្នុងជីវិតកុមារី គួរកត់សម្គាល់ថា ជាទូទៅកុមារីមិនបង្ហាញរោគសញ្ញាអូទីហ្សឹម ងាយស្រួលកត់សម្គាល់ដូចកុមារាឡើយ ។ ជាលទ្ធផល អាការរោគអូទីហ្សឹមរបស់កុមារីច្រើនតែត្រូវបានគេមើលរំលង (Go Undetected) ។ ដើម្បីជៀសវាងការមើលរំលងនេះ បើយើងមានកូនប្រុសរងគ្រោះដោយសារអាការរោគអូទីហ្សឹម ដែលត្រូវការការគាំពារពិសេស គួរផ្តល់ការគាំពារនោះទៅដល់កូនស្រីដែរទៅ ។ វាមិនចង្រៃអ្វីទេ ។ ថ្វីដ្បិតតែមិនទាន់មានភស្តុតាងច្បាស់លាស់ អូទីហ្សឹមជាជម្ងឺពូជពង្សវង្សត្រកូល យ៉ាងហោចណាស់ក៏មានកម្រិត ៥០% ដែរ ។ វាមិនរើសអើងភេទប្រុសឬស្រីទេ ។ មកដល់ចំណុចនេះ ខ្ញុំសូមបង្វែអារម្មណ៍មិត្តអ្នកអានទៅកាន់យុវតី ដែលខ្ញុំយកមកធ្វើជាប្រធានបទ នៅខាងដើមអត្ថបទនេះវិញម្តង ។ ករណីរបស់នាងគឺគ្មានអ្វីក្រៅអំពីការមើលរំលងនេះឡើយ (No telltale signs) ។ ប្រសិនបើនាងមានរោគសញ្ញាអូទីហ្សឹមដូចកុមារា ជីវិតរបស់នាងប្រហែលជាអាចជៀសវាងជោគវាសនាអភ័ព្វជាច្រើន ៕