ចំណីខួរក្បាល

The Field of Dream (វាលនៃក្តីសុបិន)ៈ ហេតុអ្វីបានជាសហរដ្ឋអាមេរិកសម្បូរណ៍ធនធានប្រាជ្ញា សហរដ្ឋអាមេរិកមានលក្ខណៈខុសប្លែកពីប្រទេសដទៃត្រង់ថា ប្រទេសនេះមិនចាត់ទុកឬទទួលស្គាល់អំណាចបុគ្គលមនុស្សខ្ពស់ជាងអំណាចប្រាជ្ញាឡើយ ។ អំណាចដែលគេលើកតម្កើងខ្ពស់បំផុត គឺសិទ្ធិ និង សេរីភាព ជាពិសេសសិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការផ្សព្វផ្សាយមតិយោបល់ ដែលគ្មានច្បាប់ណាអាចប៉ះពាល់បានឡើយ ។ អាមេរិកចាត់ទុកសិទ្ធិផ្សព្វផ្សាយគំនិតប្រាជ្ញាជាសិទ្ធិធម្មជាតិ ។ បន្ទាប់ពីការផ្សព្វផ្សាយគំនិតប្រាជ្ញាដោយសេរី ពលរដ្ឋអាមេរិកគ្រប់រូបក៏មានឱកាសប្រើសក្តានុពលរបស់ខ្លួនស្មើៗគ្នាផងដែរ ។ ទាំងកូនអ្នកមានដល់កំពូល ទាំងកូនអ្នកក្រផុតលេខ សុទ្ធតែមានឱកាសក្លាយជាប្រធានាធិបតីនៃសហរដ្ឋអាមេរិកដូចគ្នា ។ កូនអ្នកមានអាចទៅរៀននៅសាលាឯកជនដែលមានអ្វីៗគ្រប់បែបយ៉ាង ។ ឯកូនអ្នកក្រក៏មានឱកាសទៅរៀននៅសាលាសាធារណៈរបស់រដ្ឋ ដែលមានអ្វីៗគ្រប់បែបយ៉ាងសម្រាប់បំប៉នចំណេះដឹងដូចគ្នាដែរ ។ កូនអ្នកក្រមួយចំនួនដែលបានក្លាយជាប្រធានាធិបតីនៃសហរដ្ឋអាមេរិកមានជាអាទ៍៖ លោក អេនឌ្រូ ចាក្សសុន លោក អេប្រាហាម លីងកុន ។ល។ ដែលសុទ្ធសឹងជាប្រធានាធិបតីឆ្នើម ។ ឯលោក ប៊ៀល ក្លីនតុន និងលោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា ក៏មានប្រភពចេញមកពីគ្រួសារមិនសូវស្តុកស្តម្ភផងដែរ ។ អ្នកដែលធ្លាប់ទស្សនាខ្សែភាពយន្តអាមេរិកាំងមួយដែលមានចំណងជើងថា៖ ហ្វៀលអូសឌ្រីម (The Field of Dream) ប្រហែលជាធ្លាប់ឮពាក្យមួយឃ្លាដែលគេនិយាយក្នុងនោះ ។ If you built it, they will come. ដែលមានន័យជាភាសាខ្មែរថា៖ ប្រសិនបើអ្នកស្ថាបនាវា ពួកគេនឹងមក ។ ពាក្យនេះ គេនិយាយនៅត្រង់ចំណុចមួយនៃសាច់រឿងដែលបង្ហាញអំពីការព្រួយបារម្ភរបស់កសិករមួយក្រុមតូចដែលរស់នៅក្នុងតំបន់ដាច់ស្រយាល ។ ពួកគេចង់កសាងតារាងបាល់ បេសបល់ (Baseball) នៅក្បែរភូមិ ប៉ុន្តែបារម្មណ៍មិនដឹងជាទៅរកមនុស្សឯណាយកមកចូលរួមប្រកួត ពីព្រោះនៅជុំវិញកន្លែងដែលពួកគេរស់នៅនោះ មានសុទ្ធតែចម្ការពោតមើលដាច់កន្ទុយភ្នែក ។ ដើម្បីបំបាត់ការព្រួយបារម្មណ៍ បុរសម្នាក់ក៏ពោលថា៖ ប្រសិនបើអ្នកស្ថាបនាវា ពួកគេនឹងមក ។ នៅទីបំផុត អ្នកភូមិក៏សម្រេចចិត្តកសាងតារាងបាល់នោះ ។ បន្ទាប់ពីតារាងបាល់កសាងរួច កីឡាករល្បីៗជាច្រើនរូបបានដើរចេញពីក្នុងចម្ការពោត មកចូលរួមប្រកួតគ្នានៅក្នុងតារាងនោះយ៉ាងសប្បាយអឺងកង ។ ខ្លឹមសាររួមនៃរឿង ហ្វៀលអូសឌ្រីម នេះ គឺសំដៅលើយុទ្ធសាស្ត្រចម្បងរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ដែលយក ពុទ្ធិ មកធ្វើជាធ្នាក់ទាក់ ប្រាជ្ញា ។ នៅពេលដែលជនចំណាកស្រុកមករស់នៅសហរដ្ឋអារិកគ្រាដំបូង ប្រទេសនេះមានតែព្រៃឈើនិងវាលស្មៅដ៏ធំល្វឹងល្វើយប៉ុណ្ណោះ ។ កូនចៅរបស់ជនចំណាកស្រុកទាំងនោះភាគច្រើន ត្រូវជិះសំពៅឆ្លងទៅសិក្សានៅទ្វីបអុឺរ៉ុប ។ ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានេះ គេក៏ចាប់ផ្តើមកសាងគ្រិះស្ថានសិក្សាមួយចំនួន ដែលជាមជ្ឃមណ្ឌលទទួលស្វាគមន៍អ្នកប្រាជ្ញមកពីគ្រប់ទិសទី ។ សេចក្តីប្រាថ្នាចម្បងរបស់អ្នកប្រាជ្ញ គឺសេរីភាពក្នុងការលាតត្រដាងទស្សនៈនិងរបកគំហើញរបស់ខ្លួន ។ ដូច្នេះដើម្បីធានាថា គំនិតទាំងអស់ (ទាំងត្រូវទាំងខុស) អាចរំលេចខ្លួនដោយគ្មានឧបសគ្គមករារាំង អាមេរិកក៏សម្រេចជ្រើសរើសយកសិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការផ្សព្វផ្សាយគំនិត មកធ្វើជាសក្ការៈជំនួសឲ្យស្តេចផែនដីនិងព្រះ ។ ការយកសិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការផ្សព្វផ្សាយគំនិតមកធ្វើជាមូលដ្ឋានគ្រឹះដើម្បីកសាងជាតិ វាជាដំណើរផ្សងព្រេងមួយសម្រាប់សហរដ្ឋអាមេរិក ។ ប៉ុន្តែ ប្រវត្តិសាស្ត្របានបញ្ជាក់ថា ការផ្សងព្រេងនោះ គឺជាការផ្សងព្រេងប្រកបដោយជោគជ័យ ។ រដ្ឋធម្មនុញអាមេរិកដែលមានសេរីភាពក្នុងការផ្សព្វផ្សាយគំនិតជាអាទិទេព បានក្លាយទៅជារដ្ឋធម្មនុញអច្ឆរិយ ឬរដ្ឋធម្មនុញដ៏ចាស់បំផុតនៅក្នុងពិភពលោក ។ ការគោរពបូជាគំនិតប្រាជ្ញានេះហើយ ដែលធ្វើឲ្យអ្នកប្រាជ្ញនិងមនុស្សប្រកបដោយទេពកោសល្យជាច្រើននៅជុំវិញពិភពលោក សម្រេចចិត្តធ្វើចំណាកស្រុកមកប្រកបការងារនៅសហរដ្ឋអាមេរិក ។ រូបវិទូ អាលបឺត អានស្តាញ ជាឧទាហរណ៍មួយនៃអ្នកប្រាជ្ញចំណាកស្រុកទាំងនោះ ។ គាត់ត្រូវបានពួកណាហ្សី ហុីត្លែរ ធ្វើបាបហើយក៏ភៀសខ្លួនមករស់នៅសហរដ្ឋអាមេរិកនៅឆ្នាំ ១៩៣៩ ។ បច្ចុប្បន្ន មានអ្នកប្រាជ្ញបរទេសរាប់ពាន់នាក់កំពុងស្នាក់នៅប្រកបការងារក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិក ។ អ្នកប្រាជ្ញទាំងនេះចូលមកធ្វើការផ្តល់ផលប្រយោជន៍ឲ្យសហរដ្ឋអាមេរិកតាមរយៈទិដ្ឋាការសិក្សានិងការងារ ។ តាមស្ថិតិ និស្សិតមហាបរិញានៅសហរដ្ឋអាមេរិកប្រមាណជា ៥០% ជាជនបរទេស ។ បន្ទាប់ពីបញ្ចប់ការសិក្សា និស្សិតបរទេសទាំងនោះ អាចបន្តស្នាក់នៅធ្វើការងារក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិកចំនួនពីរឆ្នាំ ។ បើពួកគេចង់ស្នាក់នៅយូរជាងពីរឆ្នាំ និស្សិតទាំងនោះគ្រាន់តែសុំឲ្យសហគ្រាសដែលគេធ្វើការជាមួយចេញលិខិតបញ្ជាក់ថា ជំនាញរបស់ពួកគេមានសារសំខាន់សម្រាប់ដំណើរការរបស់សហគ្រាស នោះគឺមានសិទ្ធិរស់នៅបន្តដោយគ្មានកង្វល់អ្វីឡើយ ។ គេមិនដឹងថា លំហូរនៃអ្នកប្រាជ្ញក្នុងពិភពលោកមកកាន់សហរដ្ឋអាមេរិក មានទំហំប៉ុនណាទេ ។ ប៉ុន្តែ បើយើងយក ៥០%នៃនិស្សិតមហាបរិញាមកពិចារណា យើងអាចសន្មត់បានថា អ្នកប្រាជ្ញបរទេសដែលធ្វើកិច្ចការផ្តល់ផលប្រយោជន៍ឲ្យសហរដ្ឋអាមេរិក មានចំនួនច្រើន (និស្សិតមហាបរិញាភាគច្រើន ធ្វើការងារស្រាវជ្រាវនៅក្នុងមន្ទីរពិសោធផង រៀនផង) ។ សរុបសេចក្តីទៅ អាមេរិកសម្បូរណ៍ធនធានប្រាជ្ញាគឺដោយសារការគោរពបូជាសិទ្ធិបង្ហាញគំនិតប្រាជ្ញាស្មើព្រះអាទិទេពនេះឯង ។ If you built it, they will come ជាយុទ្ធសាស្ត្រតែមួយគត់ដែលអាមេរិកប្រើដើម្បីទាក់ទាញនិងស្រូបយកកំនិតប្រាជ្ញាពីគ្រប់ទិសទី មកកសាងប្រទេសមួយនេះឲ្យក្លាយទៅជាប្រទេសមហាអំណាច ស្ទើរតែគ្រប់វិស័យ ៕

មាតុភូមិ

សេរីភាព ព្រលឹងបងអើយ អាសន្នដល់ហើយ ត្រូវតែសកម្ម ងើបឡើងណាស្ងួន តស៊ូប្រឆាំង កុំឲ្យចោរខ្មាំង រំលោភប្រាណអូន ។

ចំណីខួរក្បាល

LOOPHOLE ភាពចន្លោះប្រហោងនៃច្បាប់ យប់មិញខ្ញុំដេកយល់សប្តិឃើញគណបក្សប្រជាជនសុំចុះចាញ់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដោយហេតុតែមិនអាចរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបាន ។ នៅក្នុងសុបិននោះ ខ្ញុំឃើញគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ប្រើយុទ្ធសាស្ត្រ ទន្សាយនិងខ្យង ដើម្បីគេចអំពីការប៉ុនប៉ងកម្ចាយពីសំណាក់គណបក្សប្រជាជន ។ អ្វីដែលគណបក្សសង្គ្រោះជាតិធ្វើនៅក្នុងសុបិនខ្ញុំនោះ គឺអ្នកតំណាងរាស្ត្រសង្គ្រោះជាតិទាំងអស់ រួមទាំងលោក កឹម សុខា និងសកម្មជនសំខាន់ៗមួយចំនួន បានសរសេរលិខិតលាឈប់ពីសមាជិកភាពនៃបក្ស ហើយយកលិខិតទាំងនោះមកតម្កល់នៅទីស្នាក់ការបក្ស ។ នៅពេលគណបក្សប្រជាជនចោទសមាជិកសង្គ្រោះជាតិណាម្នាក់ ពួកគេត្រៀមលិខិតលាឈប់ពីសមាជិកបក្សរបស់បុគ្គលនោះទុកជាស្រេច ។ នៅថ្ងៃដែលតុលាការបើកសវនាការ ដើម្បីជំនំជម្រះថាតើបុគ្គលនោះមានទោសឬក៏គ្មានទោស ពួកគេតែងតែយកលិខិតលាឈប់ពីសមាជិកបក្សរបស់បុគ្គលនោះមកប្រកាសជាសាធារណៈ ដើម្បីរំដោះគណបក្សសង្គ្រោះជាតិពីការប៉ុនប៉ងរបស់គណបក្សប្រជាជន ។ ពួកគេធ្វើទង្វើដដែលៗនោះជាច្រើនលើកច្រើនសា រហូតទាល់តែគណបក្សប្រជាជនធុញទ្រាន់ ហើយក៏បញ្ឈប់ការព្យាយាមរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិចោលនោះទៅ ៕

មាតុភូមិ

សំផឹង ខ្ញុំជាសំផឹង អ្នកដែលមិនដឹង យល់ថាពេស្យា កខ្វក់ស្មោកគ្រោក ទាំងកាយវាចា គួរស្អប់ក្រៃណា ខ្ពើមយកខ្លួនបៀត ។ ធាតុពិតខ្ញុំល្អ ស្អាតស្រស់បវរ ដូចស្រីឯទៀ គ្រាន់តែរូបខ្ញុំ ត្រូវគេឈ្លបឆ្លៀត ជញ្ជករសជាតិ បំប៉នតណ្ហា ៕

ចំណីខួរក្បាល

តើគណបក្ខប្រជាជនកម្ពុជាអាចរុកគួនរំលាយបក្ខប្រឆាំង(សង្គ្រោះជាតិ)ដូចនៅ ថៃ ម៉ាឡេសុី និង សាំងហ្គាពួដែរឬទេ ? មិនអាចទេ ឬក៏ អាច ប៉ុន្តែត្រូវរងគ្រោះខ្លួនឯងយ៉ាងដំណំផងដែរ ។ ភាពខុសគ្នារវាងកម្ពុជានិងប្រទេសទាំងបីដែលបានរៀបរាប់ខាងលើ គឺស្ថិតត្រង់ថា៖ កម្ពុជា ជាប្រទេសក្រ ពឹងលើអ្នកដទៃច្រើនជាងខ្លួនឯង (មិនទាន់មានម្ចាស់ការ) ឯប្រទេស ថៃ ម៉ាឡេសុី និង សាំងហ្គាពួ សុទ្ធសឹងតែជាប្រទេសមានសេដ្ឋកិច្ចរឹងមាំ អាចរស់ដោយខ្លួនឯងបានយូរអង្វែងជាងខ្មែរ ។ ខ្មែរមានទំនាក់ទំនងទីផ្សារជំនួញអន្តរជាតិជាមួយនឹងប្រទេសមួយចំនួនតូចតែប៉ុណ្ណោះ ។ ប្រទេសដែលមានទីផ្សារធំបំផុតសម្រាប់ខ្មែរ គឺសហគមន៍ អុឺរ៉ុប និង សហរដ្ឋអាមេរិក ។ ប្រទេសទាំងនេះជាប្រទេសដើរតាមលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ហើយក៏ជាហត្ថលេខីនៃសន្ធិសញ្ញាទីក្រុងប៉ារីស ដែលតម្រូវឲ្យខ្មែរជ្រើសរើសរបបគ្រប់គ្រងតាមរបៀបប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្សដែរ ។ នៅពេលដែលសេរីពហុបក្សត្រូវបានអ្នកកាន់អំណាចនៅស្រុកខ្មែរជាន់ឈ្លី ប្រទេសហត្ថខីទាំងនោះច្បាស់ជាមិននៅស្ងៀមឲ្យកិត្តិយសគេ ធ្លាក់ចូលទៅក្នុងភក់ជ្រាំដោយសារខ្មែរនោះទេ ។ ប្រសិនបើគណបក្សសង្គ្រោះជាតិត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលខ្មែរដែលដឹកនាំដោយគណបក្សប្រជាជនរំលាយចោល ជំហានទីមួយដែលសហគមន៍អុឺរ៉ុបនិងអាមេរិកធ្វើ គឺបញ្ជូនអ្នកការទូតឲ្យមកប្រាប់អ្នកដឹកនាំខ្មែរថាគួរដើរទៅឆ្វេងឬទៅស្តាំ ។ នៅពេលបេសកកម្មនោះគ្មានផ្លែផ្កា ជំហានទីពីរគឺពហិការ ឬទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ច ។ ចំណុចខ្សោចដ៏ធំបំផុតរបស់ប្រទេសកម្ពុជា គឺបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ចនេះឯង ។ ស្ថានទូតអាមេរិកបញ្ចេញតួលេខជាទឹកប្រាក់ទំនិញវាយនភ៏ណ្ឌ ដែលខ្មែរនាំចូលទៅលក់នៅសហរដ្ឋអាមេរិកនោះ វាជាសារដ៏ច្បាស់លាស់មួយ ។ ចិនអាចជួយខ្មែរបានមួយរយៈ ប៉ុន្តែមិនអាចជួយបានយូរអង្វែងនោះទេ ។ បើចង់បញ្ជាក់ឲ្យច្បាស់នូវរឿងនេះ ទៅសួរខ្មោច ប៉ុល ពត នៅអន្លង់វែងទៅ ដឹងហើយ ។ នៅពេលដែលសហគមន៍អុឺរ៉ុបនិងសហរដ្ឋអាមេរិក ចាប់ផ្តើមដាក់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចមកលើប្រទេសកម្ពុជា សម្ព័ន្ធមិត្តរបស់គេដូចជា ជប៉ុន កាណាដា និង អូស្ត្រាលី ក៏ត្រូវដកឃ្លាឈរទ្រឹងសិនដែរ ។ អ្វីដែលខ្មែរនៅសល់សម្រាប់ទ្រទ្រង់ទីផ្សារសេដ្ឋកិច្ចជាតិ គឺមហាមិត្តចិន និងសម្ព៏ន្ធមិត្តអាស៊ាន ដែលដឹកឥវ៉ាន់មកលក់នៅស្រុកខ្មែរ ច្រើនជាងទិញឥវ៉ាន់ពីខ្មែរទៅលក់នៅស្រុកគេវិញ ។ ខ្ញុំមិនមែនជាសេដ្ឋវិទូទេ ប៉ុន្តែ ប្រសិនបើមានករណីនេះកើតឡើង ស្រុកខ្មែរនឹងមានជំនន់ទំនិញ (Commodity Flooding) ។ ជំនន់ទំនិញអាចធ្វើឲ្យស្រុកខ្មែរលិចដូចក្រុងភ្នំពេញលិចទឹកភ្លៀងដែរ ។ មនុស្សជាច្រើននឹងមួម៉ៅក្តៅក្រហាយ ជាពិសេសម្ចាស់រោងចក្រវាយនភ័ណ្ឌ និងកម្មករ ។ សុំសួរមួយ៖ ក្នុងចំណោមរោងចក្រកាត់ដេររាប់ពាន់នៅស្រុកខ្មែរ តើមានប៉ុន្មានជារបស់រដ្ឋាភិបាលចិន ហើយមានភាគហ៊ុនរបស់មន្ត្រីខ្មែរប៉ុន្មាននាក់នៅក្នុងនោះ? គ្មាននរណាដឹងទេ ប៉ុន្តែប្រើតក្កវិជ្ជាគិតខ្លួនឯងផងចុះ ។ ទាក់ទិននឹងសេដ្ឋកិច្ចក្នុងស្រុកខ្មែរតាំងតែពីដើមរៀងមក មានពាក្យខ្មែរមួយឃ្លាពោលថា៖ ច្របាច់កចិន លៀនអណ្តាតខ្មែរ ។ ប៉ុន្តែ បើអ្វីៗនៅក្នុងសំណេរនេះកើតឡើងតាមលំដាប់លំដោយ យើងអាចនិយាយបញ្ច្រាសវិញថា៖ ច្របាច់កខ្មែរ លៀនអណ្តាតចិន ។ នៅពេលចិនលៀនអណ្តាត ខ្មែរដែលរស់ដោយសារចិននោះ ច្បាស់ជាលៀនភ្នែកហើយ ។ មុននឹងបញ្ចប់ ខ្ញុំសូមលើកយកករណីប្រទេសភូមាមកពណ៌នាបន្តិច ។ នៅទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៩០ អាជ្ញាធរយោធាភូមាបានបង្ឃាំងអ្នកស្រី អោងសាន ស៊ូជីនៅក្នុងផ្ទះ (House Arrest) និងចាប់សហការីរបស់លោកស្រីជាច្រើននាក់ដាក់គុក បន្ទាប់ពីក្រុមរបស់ពួកគេ(យោធា)មិនត្រូវបានពលរដ្ឋភូមាគាំទ្រឲ្យដឹកនាំប្រទេស ។ សហគមន៍អន្តរជាតិបានធ្វើពហិការសេដ្ឋកិច្ចលើប្រទេសភូមាប្រមាណជាពីរទសវត្សរ៍ ។ អំឡុងពេលនោះ ប្រទេសចិនជាវិនិយោគិនធំបំផុតនៅភូមា ។ បន្ទាប់ពីបូបខ្លាញ់ចម្រាញ់ប្រេងនៅភូមាអស់ចិត្ត ចិនក៏លើកកញ្ជើទៅរកសុីនៅប្រទេសដ៏ទៃមានស្រុកខ្មែរជាដើម ។ ទីបំផុត អាជ្ញាធរផ្តាច់ការភូមាត្រូវបង្ខំចិត្ត ដោះលែងអ្នកស្រី ស៊ូជី និងសហការីរបស់គាត់ជាច្រើននាក់ ឲ្យមានសេរីភាពមកចូលរួមបោះឆ្នោតជ្រើសរើសថ្នាក់ដឹកនាំជាតិម្តងទៀត ដើម្បីបំពេញលក្ខខណ្ឌដោះស្រាយបញ្ហាពហិការសេដ្ឋកិច្ចពីសំណាក់ប្រទេសលោកខាងលិច ។ លទ្ធផលចុងក្រោយ ពលរដ្ឋភូមាសម្រេចបញ្ជូនអាជ្ញាធរយោធាផ្តាច់ការ ឲ្យចូលនិវត្តន៍និងលើកឲ្យក្រុមអ្នកស្រី ស៊ូជី ដឹកនាំប្រទេសវិញម្តង ។ មេរៀនពីប្រទេសភូមានេះ អាចជាកញ្ជក់ឆ្លុះបញ្ជាំងស្ថានភាពនយោបាយនៅស្រុកខ្មែរបច្ចុប្បន្នបាន ។ ប្រទេសខ្មែរនិងភូមាមិនខុសគ្នាប៉ុន្មានទេ ទាំងសេដ្ឋកិច្ច វប្បធម៌ ទំនៀមទម្លាប់ និង ចរិតពលរដ្ឋ ។ បើភូមាដើរលើផ្លូវហ្នឹងបរាជ័យរួចទៅហើយ វាគ្មានប្រយោជន៍អ្វីសម្រាប់ខ្មែរ ក្នុងការជ្រើសរើសដើរលើផ្លូវហ្នឹងទៀតទេ ។ លើកលែងតែអាជ្ញាធរខ្មែរ ចង់ភ្លក្សរស់ជាតិបរាជ័យដូចពួក ហុ៊នតា (Juntas, អាជ្ញាធរយោធា) នៅភូមាដែរ ៕

មាតុភូមិ

ម៉ែ ម៉ែអើយកូន ព្រួយណាស់ ម្ចាស់ជីវិត ព្រួយក្នុងចិត្ត ត្បិតឃើញ ជនតិរិច្ឆាន ព្រួតគ្នាចាប់ ក្រសោប អោបបំពាន លើអង្គប្រាណ ម៉ែបាន សម្រេចហើយ ។ ពេលនេះគេ កំពុង រំលោភម៉ែ ឈឺចាប់ណាស់ មែនទេ អ្នកម្តាយអើយ ទឹកភ្នែកហូរ សស្រាក់ មិនឈប់ឡើយ មាតាអើយ អាចរស់ តទៅទៀតទេ ៕