ចំណីខួរក្បាល

ជោគជ័យ បន្ទាប់ពីរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានជាស្ថាពរហើយ គេមិនឃើញមានសមាជិកគណបក្សប្រជាជនធ្វើពិធីអបអរសាទរណាមួយជាដុំកំភួនទេ ។ ប្រការនេះគឺផ្ទុយអំពីការធ្វើនយោបាយនានានៅក្នុងពិភពលោក ដែលបក្សនយោបាយតែងតែធ្វើពិធីអបអរសាទរបន្ទាប់ពីទទួលបានជ័យជម្នះលើគូបដិបក្ស ។ នៅលើបណ្តាញសង្គម ហ្វេសប៊ុក (Facebook) គេសង្កេតឃើញថាគ្មានសារអបអរសាទរណាមួយត្រូវបានបង្ហោះដោយសកម្មជនរបស់គណបក្សប្រជាជនឡើយ ។ គ្មាននរណាដឹងអំពីមូលហេតុនេះទេ ហើយក៏ប្រហែលជាគ្មានមូលហេតុដែលត្រូវលើកយកមកពន្យល់ដែរ ។ អ្វីដែលអាចជាហេតុផលគឺមានពីរ៖ ១) គ្មានការដាក់ទិសមកពីអង្គការលើ ថាត្រូវរៀបចំអបអរសាទរ ។ ២) ជោគជ័យនេះ បានមកដោយប្រើអំពើថោកទាបខ្លាំងពេក ដែលជាហេតុនាំឲ្យមនុស្សផងទាំងពួងមិនចង់យកខ្លួនទៅបៀត ។ ប្រសិនបើករណីទីពីរ (២) ជាហេតុផលត្រឹមត្រូវ នេះសបញ្ជាក់ឲ្យឃើញថា ពលរដ្ឋខ្មែរដ៏ច្រើនលើសលុប មានមានៈសិការ និងស្រឡាញ់កិត្តិយស ច្រើនជាងអំណាច និងបុណ្យសក្តិ ។ វាក៏បញ្ជាក់ផងដែរថា ពលរដ្ឋខ្មែរយល់ជាក់លាក់ ថាតើជោគជ័យប្រភេទណាដែលថ្លៃថ្នូ ហើយជោគជ័យប្រភេទណាដែលមិនថ្លៃថ្នូ ៕

ចំណីខួរក្បាល

បក្សីអំបូរដូចគ្នាចូលចិត្តហើរជុំគ្នា (Birds of a Feather Flock Together) គេអាចកត់សម្គាល់ប្រភេទបក្សីដោយគ្រាន់តែមើលហ្វូងរបស់វា ។ ដូចគ្នាដែរ គេអាចកត់សម្គាល់ប្រភេទមនុស្ស ជាពិសេស ប្រភេទមេដឹកនាំមនុស្ស ដោយគ្រាន់តែមើលបក្សពួកដែលគេដើរជាមួយ ។ អ្នកចម្រៀងចូលចិត្តដើរជាមួយអ្នកចម្រៀង អ្នកនិពន្ធចូលចិត្តអ្នកនិពន្ធ អ្នកប្រមឹកចូលចិត្តគប់អ្នកប្រមឹក អាចារ្យចូលចិត្តអាចារ្យ រីមេដឹកនាំផ្តាច់ការក៏ចូលចិត្តគប់មិត្តជនផ្តាច់ការដូចគ្នាដែរ ។ និយាយអំពីមេដឹកនាំផ្តាច់ការ យើងគួរលើកសំណួរមួយមកសួរ ថាតើហេតុអ្វីក៏មានមេដឹកនាំខ្លះស្រឡាញ់សេរីភាព ហើយមេដឹកនាំខ្លះចូលចិត្តអំពើរផ្តាច់ការ? មនុស្សទាំងអស់ ទាំងស្តេច ទាំងមន្ត្រី ទាំងអ្នកមាន ទាំងអ្នកក្រក្រី កើតមក ស្អាតស្អំប្រៀបដូចជាក្រដាសសមួយសន្លឹក ដែលមិនទាន់មានទឹកខ្មៅឬធូលីប្រឡាក់ដឹតដាមដូច្នោះដែរ ។ អ្វីដែលធ្វើឲ្យមនុស្សក្លាយជាជនប្រជាធិបតេយ្យ ឬជនផ្តាច់ការ គឺអាស្រ័យលើបរិយាការ ឬការរៀនសូត្រអំពីសង្គម ឬអាស្រ័យលើបក្សពួកក្រុមដែលមនុស្សចូលចិត្តគប់មិត្តនេះឯង ។ គេអាចចែកសង្គមមនុស្សសព្វថ្ងៃជាពីរគឺ សង្គមសម្បូរណ៍សេរី និងសង្គមខ្សត់សេរី ។ អ្នកដែលរស់នៅក្នុងសង្គមខ្សត់សេរីខ្លាំងអាចចាត់ទុកសង្គមនោះថាជាសង្គមផ្តាច់ការ ។ តើជនផ្តាច់ការកើតមកនាំយកគោលគំនិតផ្តាច់ការមកជាមួយឬយ៉ាងណា? ចម្លើយគឺ អត់ទេ ។ អត្តចរិតផ្តាច់ការគឺកើតមកពីការរៀនសូត្រនិងយកតម្រាប់តាមគ្នា ។ ជនផ្តាច់ការសម័យបុរាណគឺ មេកន្ទ្រាញ ។ នៅពេលសង្គមមនុស្សរៀបចំឲ្យមានរដ្ឋនិងប្រទេស ជនផ្តាច់ការបានក្លាយទៅជា ស្តេចនិងមន្ត្រីសក្តិភូមិ ។ លុះដល់សតវត្សទី១៩ លោក កាល ម៉ាក្ស បានបង្កើតមនោគមផ្តាច់ការមួយឡើង ដែលពិភពលោកឲ្យឈ្មោះថា លទ្ធិកុម្មុយនីស្ត ។ លទ្ធិនិងយុទ្ធសាស្ត្រនៅក្នុងមនោគមវិជ្ជាកុម្មុយនីស្តនេះហើយដែលជនផ្តាច់ការបច្ចុប្បន្នយកមកប្រើដើម្បីបម្រើមហិច្ឆិតានយោបាយរបស់ខ្លួន ។ សម្រាប់ក្មេងជំនាន់ក្រោយដែលមិនធ្លាប់បានរៀនឬឆ្លងកាត់របបកុម្មុយនីស្ត គេអាចកត់សម្កាល់យុទ្ធសាស្ត្រកុម្មុយនីស្តឬស្ថានភាពជីវិតនៅក្នុងរបបផ្តាច់ការដោយផ្អែកលើកត្តាមួយចំនួន៖ ១) ពលរដ្ឋរស់នៅក្នុងសភាពភ័យខ្លាចនិងព្រួយបារម្មណ៍ជាប្រចាំ ២) ច្បាប់ស្ថិតនៅនឹងមាត់របស់អាជ្ញាធរ ៣) សិទ្ធិសេរីភាពជាកម្មសិទ្ធិរបស់អាជ្ញាធរ ៤) អ្នកគិតនិងគំនិតដែលផ្ទុយអំពីគោលនយោបាយរដ្ឋស្ថិតនៅក្នុងហានិភ័យខ្ពស់ ៥) គ្មានមន្ត្រីណាហ៊ាននិយាយការពិតអំពីចំណុចអវិជ្ជមានរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំ ។ល។ និង ។ល។ នៅពេលដែលអ្នករស់នៅក្រោមកាលៈទេសៈបែបនេះ អ្នកកំពុងរស់នៅក្រោមអំណាចរបបកុម្មុយនីស្តផ្តាច់ការហើយ ។ រដ្ឋធម្មនុញ ឬរដ្ឋាភិបាលប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្សស្អីគេនោះ វាគ្រាន់តែជាឡប់ឡែតែប៉ុណ្ណោះ ។ ទន្ទឹមនឹងនេះ រក្សាសុវត្ថភាពរបស់ខ្លួន ។ ប្រើខួរក្បាលគិត ជាជាងប្រើការប្រព្រឹត្តិទៅកកិតជាមួយនិងអំណាចនៃជនផ្តាច់ការ ។ ព្រះពុទ្ធទ្រង់ផ្តាំថា គ្មានអ្វីអាចស្ថិតស្ថេរជាអមតៈឡើយ ៕

ចំណីខួរក្បាល

កម្ម កាលណាគេនិយាយអំពី កម្ម មនុស្សភាគច្រើនតែងភ្ជាប់ពាក្យនេះទៅនឹងកម្មពៀរវេរាពីអតីតជាតិ ។ តាមពិត កម្ម មិនសំដៅតែទៅលើពៀរវេរានោះទេ ។ វាគឺជាអ្វីៗដែលយើងប្រព្រឹត្តដោយកាយ វាចា និង ចិត្ត ។ កម្មដែលមិនផ្តល់ទុក្ខទោសដល់អ្នកប្រព្រឹត្ត ឬអ្នកដទៃ គឺកុសលកម្ម ។ ឯកម្មដែលនាំទុក្ខទោសដល់អ្នកប្រព្រឹត្តឬអ្នកដទៃជា អកុសលកម្ម ។ លទ្ធផលដែលស្តែងចេញពីកម្មទាំងពីរនេះគេហៅថា ផលកម្ម ឬ លទ្ធផលនៃសកម្មភាព ។ មនុស្សអត់កម្មគឺជាមនុស្ស អសកម្ម ។ មនុស្សស្លាប់ក៏ អសកម្មដែរ ៕

ចំណីខួរក្បាល

The Truth is: There is no truth (ការពិត គ្មានការពិតទេ) នៅក្នុងរឿង ដាវទិព្វស៊ូឡុង មុននឹងធ្វើអត្តឃាត ម្តាយរបស់ ចាង វូជី បានប្រាប់គាត់ឲ្យប្រុងប្រយ័តកុំចាញ់បោកមនុស្សអាក្រក់ដែលដើរធ្វើអំពើល្អ ។ គាត់បានទូន្មានកូនគាត់ផងដែរថា បើជួបស្រីស្អាត ត្រូវប្រុងប្រយ័តបំផុត ព្រោះស្រីខ្លះ រូបកាន់តែស្អាត ចិត្តរឹតតែពិសពុល ។ នៅក្នុងដំណើរផ្សងព្រេងនៃជីវិតគាត់ ចាង វូជី បានជួបនឹងករណីដែលម្តាយគាត់ប្រាប់ រាប់មិនអស់ ។ ទម្រាំបានដឹង ថាតើបុគ្គលណាជាមិត្ត បុគ្គលណាជាសត្រូវ ចាង វូជី ត្រូវប្រឈមនឹងគ្រោះថ្នាក់រាប់មិនអស់ដែរ ។ ក្រឡេកមើលមកឆាកនយោបាយនៅស្រុកខ្មែរ វាហាក់ដូចជាមិនខុសគ្នាប៉ុន្មានអំពីរឿង ដាវទិព្វស៊ូឡុង ទេ ។ តួអង្គជាច្រើនបង្កប់ទៅដោយអាថ៌កំបាំងរកស្មានមិនត្រូវ ។ មិត្តមិនប្រាកដជាមិត្ត សត្រូវមិនប្រាកដជាសត្រូវ ។ អ្វីដែលនៅសេសសល់សម្រាប់ទស្សនិកជនស្វែងយល់ថាតើនរណាជាតួអង្គល្អ នរណាជាតួអង្គអាក្រក់ គឺស្ថិតនៅលើសំណួរមួយចំនួន ដែលម្នាក់ៗត្រូវស្វែងរិះរកចម្លើយដោយខ្លួនឯង៖ ១) ហេតុអ្វីបានជាអ្នកនយោបាយខ្លះអាចនិយាយរិះគន់ថ្នាក់ដឹកនាំរដ្ឋនៅស្រុកខ្មែរតាមអំពើរចិត្ត ចំណែកអ្នកផ្សេងមិនអាច? ២) ហេតុអ្វីបានជាសមាជិកសភាបក្សសង្គោះជាតិខ្លះនៅមានសេចក្តីក្លាហានដើរធ្វើកិច្ចការបក្ស ចំណែកអ្នកផ្សេង នៅសម្ងំស្ងៀម? ៣) ហេតុអ្វីបានជាលោក កឹម សុខា អាចធ្វើសកម្មភាពនយោបាយពីក្នុងគុកបាន ចំណែកអ្នកជាប់ក្នុងគុកដទៃ សូម្បីតែក្រដាសនិងខ្មៅដៃសម្រាប់សរសេរលិខិតផ្ញើទៅម្តាយ ក៏គេមិនអនុញាតឲ្យមានផង? នៅពេលដែលខ្ញុំយកករណីខាងលើនេះមកពិចារណា ខ្ញុំនឹកឃើញដល់ពាក្យអង់គ្លេសមួយឃ្លា ដែលខ្ញុំមិនប្រាកដក្នុងចិត្តថា ធ្លាប់មានគេសរសេរនោះទេ The truth is: There is no truth (ការពិត គ្មានការពិតទេ, អ្វីដែលប្រាកដ គឺអាថ៌កំបាំង!) ។