ចំណីខួរក្បាល

សង្កេត បន្ទាប់ពីបានឆ្លងកាត់ការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញនិងកាប់សម្លាប់របស់ពួកខ្មែរក្រហម ដែលជាអាជ្ញាធរគ្រុបគ្រងប្រទេសអន្យតិរ្ថិយព្រៃផ្សៃរកលេខដាក់គ្មាន ខ្ញុំតែងតែលើកយកសំណួរមួយមកគិតក្នុងចិត្តជារឿយៗ៖ ហេតុអ្វីក៏មនុស្សនៅក្នុងពិភពលោក ជាពិសេសប្រទេសមហាអំណាចនានាគ្មានចិត្តជួយសង្គ្រោះជនរងគ្រោះ? បើនិយាយអំពីលទ្ធភាព គឺយើងអាចធ្វើបាន ។ តាំងតែពីសម័យ ប៉ុល ពត មកដល់ពេលនេះ វាមានរយៈពេលជាង ៤០ឆ្នាំហើយ ។ ព្រឹត្តិការណ៍សម្លាប់រង្គាលជីវិតមនុស្សស្រដៀងគ្នានោះក៏បានកើតមានដដែលជាដដែលជាច្រើនដងដែរ ។ វាជារឿងដែលគួរឲ្យស្អប់ខ្ពើមនិងឈឺចាប់ជាទីបំផុតដែលមនុស្សទូទៅ ទាំងគេទាំងខ្ញុំ បានត្រឹមតែអង្គុយមើលពួកមនុស្សឧត្បាតព្រៃផ្សៃបញ្ជាយោធាឲ្យបាញ់ប្រហារជីវិតមនុស្ស ហាក់ដូចជានៅក្នុងលោកនេះ គ្មាននរណាអាចមើលឃើញទង្វើរបស់ពួកគេឡើយ ។ ដើម្បីរក្សាសណ្តាប់ធ្នាប់ក៏ដូចជាទប់ស្កាត់កុំឲ្យប្រទេសមួយ ឬក៏ជនជាតិមួយ បំពារបំពានទៅលើជនជាតិមួយទៀត ប្រទេសទាំងអស់នៅក្នុងពិភពលោកបានបង្កើតឲ្យមានអង្គការសហប្រជាជាតិ និងសមាគមនិងសហគមមួយចំនួន ។ ប៉ុន្តែ ការបង្កើតសមាគមទាំងនេះ ហាក់ដូចជាគ្មានប្រយោជន៍អ្វីជាដុំកំភួនឡើយក្នុងការទប់ស្កាត់កុំឲ្យមនុស្សកាប់សម្លាប់គ្នា ។ តាមការសង្កេតរបស់ខ្ញុំ សហគមអន្តរជាតិរន្ធត់តក់ស្លុតនិងចាប់ផ្តើមធ្វើសកម្មភាពទប់ស្កាត់ការកាប់សម្លាប់គ្នានៅក្នុងករណីពីរ៖ ទីមួយការកាប់សម្លាប់មនុស្សធ្វើឡើងដោយជាតិសាសន៍ ឬជាតិពុន្ធុមួយ ទៅលើជាតិពុន្ធុមួយទៀត ។ ទីពីរគឺមនុស្សត្រូវស្លាប់ជិតដល់ខ្ទង់មុឺនឬសែននាក់សិន ទើបទទួលបានភាពញាប់ញ័រនិងប្រតិកម្មពីពិភពលោកខាងក្រៅ ។ សម្រាប់ការកាប់សម្លាប់គ្នាធ្វើឡើងដោយជនជាតិឯង (Self-Genocides) ដូចនៅក្នុងករណីប្រទេសកម្ពុជាសម័យខ្មែរក្រហម ប្រទេសសុីរី និង ប្រទេសភូមា ដែលកំពុងតែប្រព្រឹត្តទៅនាគ្រាបច្ចុប្បន្ន ការរំពឹងឲ្យអង្គការសហប្រជាជាតិឬក៏ប្រទេសមហាអំណាចណាមួយចូលមកជួយរំដោះគ្រោះ គឺមិនខុសអំពីការដេករំពឹងរង់ចាំព្រះបាទធម្មិកឡើយ ។ អ្វីទៅជាឧបសគ្គ? នៅពេលយើងនិយាយអំពីការធ្វើអន្តរាគមរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ដើម្បីទប់ស្កាត់ការកាប់សម្លាប់មនុស្សនៅក្នុងប្រទេសណាមួយ គឺយើងនិយាយអំពីប្រទេសចំនួនប្រាំដែលទទួលបានសិទ្ធិចាត់ចែងកិច្ចការនេះ ។ ប្រទេសទាំងប្រាំនោះគឺ៖ អាមេរិក បារាំង អង់គ្លេស រុស្សី និង ចិន ។ ការធ្វើអន្តរាគមរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានៅក្នុងប្រទេសណាមួយ ទាល់តែប្រទេសទាំងប្រាំនេះសម្រេចចិត្តជាឯកឆន្ទទើបធ្វើទៅបាន ។ បើមានប្រទេសណាមួយមិនយល់ស្រប ចង់មនុស្សស្លាប់ប៉ុន្មានលាននាក់ក៏ស្លាប់ទៅ ។ អង្គការសហប្រជាជាតិមិនអាចចូលទៅធ្វើអន្តរាគមបានឡើយ ។ នេះគឺជាឆ្អឹកទទឺងកមួយ ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត រុស្សីនិងចិនដឹកនាំដោយជនផ្តាច់ការនិងកុម្មុយនីស្ត ។ សិទ្ធិមនុស្សនិងជីវិតមនុស្សមិនស្ថិតនៅក្នុងការគិតរបស់ពួកគេទេ ។ ចុះអាមេរិក បារាំង និងអងគ្លេស ដែលជាប្រទេសគាំទ្រសិទ្ធិមនុស្សនិងលើកតម្តើងសេរីភាពរបស់ពលរដ្ឋស្លូតត្រង់នោះ តើពួកគេមិនអាចធ្វើអ្វីកើតទេឬ? ចម្លើយគឺអាច ប្រសិនបើពួកគេមានឆន្ទៈ ។ ការធ្វើអន្តរាគមដើម្បីទប់ស្កាត់ការកាប់សម្លាប់មនុស្សនៅក្នុងប្រទេសណាមួយ វាជារឿងស្មុគស្មាញជាងការគិតរបស់មនុស្សទូទៅ ។ ច្បាប់អន្តរជាតិហាមមិនឲ្យប្រទេសមួយរំលោភបំពាន ឬក៏ចូលទៅជ្រៀតជ្រែកនៅក្នុងកិច្ចការរបស់ប្រទេសមួយទៀតទេ ។ ចំណុចនេះ វាជារបាំងរារាំងផង និងជាលេសសម្រាប់ប្រទេសដែលមានលទ្ធភាពចូលទៅទប់ស្កាត់អំពើមនុស្សឃាត អង្គុយមើលសោកនាដកម្មនៅចំពោះមុខផង ។ អាមេរិក បារាំង និង អង់គ្លេស អាចចូលទៅទប់ស្កាត់អំពើមនុស្សឃាតនៅក្នុងប្រទេសណាមួយបានដោយងាយ ។ ក៏ប៉ុន្តែក្រៅអំពីច្បាប់អន្តរជាតិដែលរារាំងពួកគេមិនឲ្យធ្វើសកម្មភាព នៅមានប្រទេសចិននិងរុស្សីដែលជាទូទៅមិនគាំទ្រអន្តរាគមទាំងនោះទេ ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ ចិននិងរុស្សីអាចលក់និងបញ្ជូនសព្វាវុធទៅឲ្យភាគីម្ខាងទៀត ដែលជាហេតុធ្វើឲ្យប្រតិបត្តិការមនុស្សធម៌នោះ ក្លាយទៅជាសង្គ្រាមរ៉ាំរ៉ៃ ។ ម៉្យាងទៀត បារាំងនិងអង់គ្លេសជាទូទៅគឺដើរតាមក្រោយអារិកាំងក្នុងនាមជាប្រទេសជំនួយ ។ ដូច្នេះ កិច្ចការមនុស្សធម៌ដើម្បីទប់ស្កាត់អំពើមនុស្សឃាតនៅក្នុងប្រទេសណាមួយ គឺតម្រូវឲ្យអាមេរិកាំងជាអ្នកនាំមុខ ។ អាមេរិកទៀតសោតក៏នៅមានចំណងមួយជាន់ទៀត មុននឹងអាចធ្វើសកម្មភាពមនុស្សធម៌ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាមនុស្សឃាតនៅក្នុងតំបន់ណាមួយ ។ ខុសអំពីប្រទេសចិននិងរុស្សី ប្រធានាធិបតីអាមេរិកាំងគ្មានសិទ្ធិបញ្ជូនកងទ័ពទៅធ្វើអន្តរាគមនៅក្នុងប្រទេសណាមួយឡើយ ទោះបីក្នុងករណីមនុស្សធម៌ក៏ដោយ ។ នៅក្នុងករណីរងការវាយប្រហារដោយសត្រូវ ដូចជាព្រឹត្តិការណ៍កំពង់ផែ ភើលហាប័រ កាលសង្គ្រាមលោកលើកទី២ និងករណីវាយប្រហារដោយពួកភេរវករនៅឆ្នាំ ២០០១ ប្រធានាធិបតីអាចបញ្ជូនកងទ័ពវាយបកភ្លាមៗ ប៉ុន្តែត្រូវជូនដំណឹងនិងសុំការអនុញាតពីស្ថាប័នរដ្ឋសភានៅក្នុងរយៈពេល ៤៨ម៉ោង ។ បើគ្មានការយល់ព្រមពីស្ថាប័នរដ្ឋសភាទេ កងទ័ពអាមេរិកាំងមិនអាចធ្វើបេសកកម្មបានឡើយ ពីព្រោះរាល់បេសកកម្មនានាត្រូវការថវិកា ហើយអ្នកគ្រុបគ្រងថវិកានោះគឺរដ្ឋសភា មិនមែនប្រធានាធិបតីទេ ។ សមាជិករដ្ឋសភាអាមេរិកាំងមិនស្តាប់ឬក៏កម្រធ្វើតាមសំណូមពររបស់ប្រធាធិបតីណាស់ ។ ពួកគេធ្វើតាមតែអ្វីដែលពលរដ្ឋម្ចាស់ឆ្នោតចង់បានតែប៉ុណ្ណោះ ។ ដូច្នេះ ការសង្ឃឹមលើសហរដ្ឋអាមេរិកចុះទៅជួយជនរងគ្រោះដែលកំពុងរងការកាប់សម្លាប់ពីសំណាក់អាជ្ញាធរគ្រុបគ្រងរដ្ឋាភិបាលខ្លួននោះ គឺមិនខុសអំពីរំពឹងលើអង្គការសហប្រជាជាតិឡើយ ។ វាស្ថិតនៅឆ្ងាយហួសពីជើងមេឃទៅទៀត ។ សេចក្តីសង្ឃឹមរបស់ជនរងគ្រោះដោយសារអំពើមនុស្សឃាតមានតែមួយគត់ គឺពត៌មាន ។ នៅពេលជនផ្តាច់ការឬអាជ្ញាធរយោធាធ្វើរដ្ឋប្រហារដូចនៅប្រទេសភូមា ជំហានទីមួយដែលគេធ្វើគឺបិទពត៌មានមិនឲ្យលេចឮចេញក្រៅ ។ ពត៌មានអំពីអំពើមនុស្សឃាតមិនមែនជាអាវុធទេ ។ តែវាមានឥទ្ធិពលខ្លាំងជាងអាវុធទៅទៀត នៅពេលពលរដ្ឋដែលស្រឡាញ់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនិងសិទ្ធិសេរីភាពបានឃើញ ។ ដូច្នេះហើយបានជារបបយោធានៅភូមាព្យាយាមបិទមធ្យោបាយផ្សព្វផ្សាយពត៌មាននានាបន្ទាប់ពីពួកគេធ្វើរដ្ឋប្រហារ ។ ជំហានទីពីររបស់របបផ្តាច់ការយោធាគឺប្រើយុទ្ធសាស្ត្រដករោមមាន់ម្តងមួយ ។ នេះគឺជាចំណុចសំខាន់មួយដែលយើងត្រូវយល់អំពីអត្តចរិតនៃរបបផ្តាច់ការយោធាដូចជាប្រទេសភូមាសព្វថ្ងៃ ។ ជនផ្តាច់ដែលឃោរឃៅ ជាទូទៅឆ្លាតណាស់ ។ កិច្ចការដែលពួកគេធ្វើគឺស្ថិតនៅក្នុងស្ថានភាពស្ទាបស្ទង់ជានិច្ច ។ យុទ្ធសាស្ត្រដករោមមាន់ម្តងមួយ គឺជាព្រះគម្ពីរ (Textbook) របស់ជនផ្តាច់ការព្រៃផ្សៃតាំងតែពីដើមរៀងមក ។ ឡេនីន ស្តាលីន ហុីត្លែរ មូសូលីនី សាដាម ហ៊ុសេន ហ្គាដាហ្វី ។ល។ សុទ្ធតែអនុវត្តយុទ្ធសាស្ត្រនេះ ។ មិន អោងហ្លេន នៅប្រទេសភូមាបច្ចុប្បន្នក៏កំពុងតែអនុវត្តគោលការណ៍នេះដែរ ។ ស្ទើរតែរៀងរាល់ថ្ងៃ យោធាភូមាបាញ់ប្រហារបាតុករមិនឲ្យស្លាប់និងរបួសលើសពី២០០នាក់ទេ ។ ធ្វើដូច្នេះគឺមិនខុសអំពីការប្រើព្រួញមួយបាញ់ត្រូវចាបពីរឡើយ ។ សហគមអន្តរជាតិមិនសូវជាតក់ស្លុតនិងចាប់អារម្មណ៍ ។ ផ្គួបប្រការនេះជាមួយនឹងការតាមចាប់ពួកបាតុករឯនេះបន្តិច ឯនោះបន្តិច ពលរដ្ឋភូមានឹងរស់នៅក្នុងស្ថានភាពភ័យខ្លាច ។ វាជាអំពើភេរវកម្មរបស់អាជ្ញាធរដោយយកលេសសណ្តាប់ធ្នាប់សង្គមមកធ្វើជាឡប់ឡែ ។ អ្វីដែលជារឿងឈឺចាប់ទ្វេដងនោះ គឺគេចោទបាតុករដែលទាមទាររកយុត្តិធម៌ថាជា ភេរវករ ។ សោកនាដកម្មនៅប្រទេសភូមាសព្វថ្ងៃ មិនមែនជារឿងថ្មីទេ ។ ហើយក៏មិនមែនជារឿងដែលគួរឲ្យភ្ញាក់ផ្អើលដែរ ។ មនុស្សដែលស្រឡាញ់យុត្តិធម៌មានច្រើនជាងមនុស្សប្រព្រឹត្តអំពើអយុត្តិធម៌ ។ បើយើងម្នាក់ៗនាំគ្នាថ្កោលទោសអ្នកដែលប្រព្រឹត្តអំពើអយុត្តិធម៌ វាប្រហែលជាមានប្រសិទ្ធភាពជាងអង្គុយរង់ចាំសកម្មភាពចេញពីអង្គការសហប្រជាជាតិឬសហរដ្ឋអាមេរិក ។ ជនរងគ្រោះរបស់របបណាតហ្សីអុីត្លែរមួយរូបបាននិយាយថា៖ First they came for the socialists, and I did not speak out— Because I was not a socialist. Then they came for the trade unionists, and I did not speak out— Because I was not a trade unionist. Then they came for the Jews, and I did not speak out— Because I was not a Jew. Then they came for me—and there was no one left to speak for me. ដើម្បីបញ្ចប់អត្ថបទនេះ ខ្ញុំសូមបន្ថែមពាក្យមួយឃ្លាជាភាសាអង់គ្លេស៖ Silence is worse than inaction!