ចំណីខួរក្បាល

បណ្តឹងដិតចិត្ត ខ្ញុំធ្លាប់បានជួបពាក្យ⁣ បណ្តឹងដិតចិត្ត នេះជាញឹកញយនៅពេលអាន ឬក៏ស្តាប់អត្ថបទដែលទាក់ទិនទៅនឹងរឿងច្បាប់⁣ ។ ប៉ុន្តែ ខ្ញុំមិនយល់អំពីអត្ថន័យ⁣ នៃពាក្យនេះទេ ។ មិនដឹងថាមានមនុស្សសាមញ្ញ (អ្នកអត់មានវិជ្ជាជីវខាងច្បាប់) ប៉ុន្មាននាក់ ដែលល្ងង់ដូចខ្ញុំដែរ ។ ខ្ញុំធ្លាប់ឮពាក្យ ចិត្តដិត ដែលនិយាយអំពីភាពស្និតស្នាល ដូច្នេះខ្ញុំគិតថា⁣ ដិតចិត្ត ប្រហែលជាពាក់ព័ន្ធនឹងភាពស្និតស្នាលហើយមើលទៅ⁣ ។ ប៉ុន្តែ⁣ បន្ទាប់ពីបានអានអត្ថបទមួយ ដែលមេធាវីខ្មែរពន្យល់អំពីអត្ថន័យនៃបណ្តឹង ដិតចិត្ត ទើបខ្ញុំយល់អំពីពាក្យនេះច្បាស់លាស់បន្តិច ។ តាមពិត ពាក្យ ដិតចិត្ត នេះគេបកប្រែពីពាក្យអង់គ្លេស៖⁣ Conflict of Interest ដែលមានន័យថា ទំនាស់ផលប្រយោជន៍ ។ ទំនាស់ផលប្រយោជន៍នេះ គឺគេសំដៅទៅលើចៅក្រមកាត់ក្តីដែលស្គាល់ ភាគីណាមួយនៅក្នុងរឿងក្តីក្តាំ ។ ករណីនេះ បើតាមខ្ញុំដឹង⁣ ចៅក្រមកាត់ក្តីតែងតែដកខ្លួនចេញដោយស្វ័យប្រវត្ត ព្រេាះក្រមសីលធម៍ចៅក្រមតម្រូវអោយធ្វើដូច្នេាះ ។⁣ មិនដឹងថាចៅក្រមខ្មែរមានក្រមសីលធម៍ដែរឬអី ទើបបានជាទាល់តែមានបណ្តឹងដិតចិត្ត ទើបដកខ្លួនចេញពីរឿងក្តីដែលខ្លួនមានទំនាស់ផលប្រយោជន៏ ។ ឯពាក្យ បណ្តឹងដិតចិត្ត⁣ គួរយកពាក្យ បណ្តឹងទំនាស់ផលប្រយោជន៏ ឬក៏ បណ្តឹងសុំដកចៅក្រម មកប្រើវិញ⁣ ដើម្បីងាយយល់ដល់មនុស្សសាមញ្ញ ។ ករណីមួយទៀតគឺ⁣ បទល្មើសមជ្ឈឹម ។⁣ ពាក្យមជ្ឈឹមមានន័យថា កណ្តាល⁣ ។ ខ្ញុំមិនយល់ថាបទល្មើសកណ្តាល មានន័យដូចម្តេចទេ ។⁣ កាលខ្ញុំរៀនពលរដ្ឋវិជ្ជា ខ្ញុំធ្លាប់ស្តាប់គ្រូពន្យល់អំពីបទល្មើស⁣ ព្រហ្មទណ្ឌ⁣ និង បទល្មើរដ្ឋបវេណី ។ នៅក្នុងបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌគឺមាន (ខ្ញុំមិនដឹងភាសាខ្មែរគេហៅដូចម្តេចទេ): First Degree, Second Degree, manslaughter, etc. ។ ខ្ញុំសង្ស័យថា ពាក្យបទល្មើសមជ្ឈឹមនេះ គេបកប្រែពីពាក្យ First Degree ទេដឹង ។ បើដូច្នេាះមែននេាះ ប្រហែលជាមិនត្រឹមត្រូវទេ ព្រេាះពាក្យមជ្ឈឹមមានន័យថា កណ្តាល ឯពាក្យ First Degree មានន័យថា ធ្ងន់ធ្ង⁣ បំផុត ។ សង្ឃឹមថា អ្នកដែលមានអាជីពខាងច្បាប់ អាចជួយបំភ្លឺខ្ញុំផង ។

ចំណីខួរក្បាល

ដូមីណូអេហ្វិច (Domino Effects) ថ្មីៗនេះ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា សម្តេច⁣ ហ៊ុន សែន បាននិយាយឌឺដងដាក់រដ្ឋាភិបាលបរទេស⁣ថា៖⁣ បើចង់ផ្តាច់ជំនួយក៏ផ្តាច់ទៅ ព្រេាះថា⁣ អ្នកដែលស្លាប់មុនគេ គឺអ្នកធ្វើការងារអោយអង្គការក្រៅរដ្ឋា ភិបាល ព្រេាះជំនួយទាំងនេាះ ភាគច្រើនយកមកផ្គត់ផ្គង់អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល ។ សម្តេចថ្លែងបែប នេះ បន្ទាប់ពីសភាសហព័ន្ធអឺរ៉ុប គំរាមផ្តាច់ជំនួយដល់ប្រទេសកម្ពុជា ។ ជាពលរដ្ឋខ្មែរម្នាក់ ខ្ញុំយល់ថា ការថ្លែងបែបនេះគឺខ្ជីខ្ជាពេកហើយ ។ បើតាមខ្ញុំដឹង ជំនួយរបស់សហព័ន្ធអឺរ៉ុបមកកម្ពុជា គឺភាគច្រើនផ្តោតលើការអភិវឌ្ឍន៍វិស័យកសិកម្ម ។ បើជំនួយនេាះត្រូវបានផ្តាច់ អ្នកដែលស្លាប់មុនគេនេាះ⁣ គឺកសិករដែលមានចំនួនប្រមាណជា ៨៥% នៃចំនួនសរុបរបស់ពលរដ្ឋកម្ពុជា មិនមែនបុគ្គលិកអង្គការក្រៅ រដ្ឋាភិបាលនេាះទេ ។ ឧបមាថាសហព័ន្ធអឺរ៉ុបគេដាក់ទណ្ឌកម្មផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចថែមទៀត តើស្រុកខ្មែរនឹងទៅជាយ៉ាងណា⁣ ។ យើងដឹងហើយថា ទីផ្សារដ៏ធំបំផុតសម្រាប់ផលិតផលកសិកម្ម និងវាយនភ័ណ្ឌកម្ពុជា⁣គឺ សហព័ន្ធអឺរ៉ុបនិងសហរដ្ឋអាមេរិក ។ បើសហព័ន្ធអឺរ៉ុបសម្រេចដាក់ទណ្ឌកម្ម សេដ្ឋកិច្ចប្រទេសកម្ពុជា សហរដ្ឋអាមេរិកនឹងធ្វើដូចគ្នា ។⁣ ពេលនេាះ មហាមិត្តចិន ដែលតែងតែ ផ្តល់ជំនួយអោយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដោយឥតលក្ខខ័ណ្ឌនេាះ ប្រាកដជាមិនសប្បាយចិត្តឡើយ ព្រេាះផ្នែកខ្លះនៃប្រាក់ជំនួយទាំងនេាះ បានមកពីពន្ធលើប្រាក់ចំណេញរបស់ពលរដ្ឋចិនដែលមក បេាះទុនបើករោងចក្រផលិតខោអាវនៅកម្ពុជា ។⁣ បើអត់ទីផ្សារ តើរោងចក្រទាំងនេាះអាចដំណើរ ការបានទេ ។⁣ នៅទីបំផុត រោងចក្រកាត់ដេររលំ វិស័យកសិកម្មចុះខ្សោយ⁣ ។ ពេលនេាះឆ្នាំងបាយ កម្មករកាត់ដេរនិងកសិករក៏អាចស្ងួតដែរ ។ នៅពេលដែលឆ្នាំងបាយពួកគាត់ស្ងួត⁣ ខ្ញុំជឿថាកម្មករ កាត់ដេរនិងកសិករខ្មែរ ប្រាកដជាមិនអត់អោនអោយអ្នកដែលបំផ្លាញភាពសុខដុមរម្យនារបស់ ពួកគាត់ឡើយ ។⁣ សន្លឹកឆ្នោតថ្លៃណាស់ ។⁣ ជិតដល់ពេលបេាះឆ្នោតហើយ ។ កុំប្រមាទឬក៏គឃ្លើនខុសរឿង ។ បើប្រជាជនវេទនា រដ្ឋាភិបាលក៏វេទនាដែរ ។